Andvari - 01.03.1968, Page 179

ANDVARI
SONATORREK
177
niflgóðr, þ. e. hress í myrkri: lævís. — Slík orð eru algeng í fornu máli og
nýju: a) myrginvakr, kveldsvæfr, náttfprull, myrkblauðr, tunglœrr, haustkaldr,
vetrgrœnn o. fl., b) morgungóður, kvöldvær, náttblindur, logndauður, stormglað-
ur, vorharður, sumarfagur o. fl. — Um niflgóðr sbr. enn fremur a) orðið myrkra-
verk og b) málshættina: „Myrkrin eru þjófum þekkust." „Ekki verður þjófurn
við myrkur meint.“
niðja steypir: ættarníðingur.
selja bróður við baugum: selja bróður sinn mansali. — Nærri má geta, að
erlendir kaupmenn, sem til íslands sigldu, hafa ekki slegið hendinni á móti
góðum þrælsefnum, ef í boði voru, fremur en annarri eftirsóttri vöru, enda þótt
kunnugt sé, að þrælar voru aðallega fluttir inn, en ekki út.
es, tilvísunarfornafn, vísar til bróður.
beiða féar (= kveðja arfs = kveðja féar, Reg. 12): krefjast erfðafjár.
selr bróður við baugum, es beiðir féar. Sbr. málsháttinn (Rún. 1): „Fé veldr
lrænda rógi.“
Efni 15. vísu: Eg rek mig oft á það, að'heiðnir menn, sem treysta má, eru
alls staðar fágætir, því að jafnvel hér á landi selur lævís ættarníðingurinn bróður
sinn mansali, þann er kallar til arfs. — í stað þess að skipta arfi lögum sam-
kvæmt og láta þannig fé af hendi rakna við bróður sinn losar svikarinn sig við
samarfann og hefur hann um leið að féþúfu. Ætla má, að þetta hafi Agli þótt
hámark svívirðingarinnar.
16. visa.
Þat es ok mælt, at engi geti iðgjold sonar, nema ali sjalfr túni þann nið, es
pðrum séi borinn maðr í bróður stað.
Þriðji fjórðungur 16. vísu er síðasta dærni þess i Sonatorrcki, að Egill láti
stuðlasetningu undir höfuð leggjast (Sjá skýr. við 12. v.).
tún (= garðr): býli, óðal (Sbr. foðurtún, fpðurgarðr og fpðurhús.).
pðrum. Merking þessa orðs takmarkast af bróður. Það hlýtur að eiga fyrst
og lremst við systkini hins látna. Sbr. engi, sem merkir — vegna sonar — s. s.
enginn faðir.
Smáorðið ok (1. vo.) skiptir reginmáli. Það tengir efni vísunnar við það, sem
á undan er gengið, og markar stöðu hennar í kvæðinu. Egill hefur áður lýst
einstæðingsskap sínum og vinafæð (13,—14. v.) meðal manna, sem fæstum er
treystandi (15. v.), en segir nú (16. v.): Þat es ok mælt, m. ö. o. : Ofan á allt
bætist það, sem haft er fyrir satt, þ. e. a. s.: að enginn l’aðir hljóti sonarbætur,
12