Andvari - 01.01.1893, Qupperneq 144

138
•gr. konungserfðalaganna 31. júlí 1853, en ekki sam-
kvæmt íslenzkum grundvallarlögum, að Kristján 9.
og afkomendur hans eru konungar Islands í hinum
sjerstöku málum þess. Orðið »konungur« i 1. grein
stjórnarskrárinnar þýðir þá fyrst og fremst sá kon-
ungur, er situr að völdum í hinu danska ríki. Enn
fremur er hugmyndinni um takmarkað einveldi
fullnægt með orðum stjórnarskrárinnar, að því leyti
sem gjört er ráð fyrir því, að konungur láti ráðgjafa
Islands framkvæma hið æzta vald. Að vísu finnst
hvergi í stjórnarskránni sjerstaklega tekið fram, að
undirskript ráðgjafa með konunginum gefi lagafrum-
vörpum og ályktunum alþingis lagagildi, eins og í
hinum dönsku grundvallarlögum, og eptir saman-
henginu snertir ákvæðið í 2. gr. um framkvæmd
ráðgjafa á hinu æzta valdi einungis umboðsstjórn-
ina bókstaflega, en það verður þó að álítast, að það
sje á bindandi hátt undirskilið í ákvæðum stjórnar-
skrárinnar í heild sinni, að meðundirskript ráðgjafa
sje nauðsynleg með samþykki og neitun konungs
sem löggjafaraðila, og verður það sjerstaldega að
byggjast á því, að gjört er ráð fyrir ábyrgð ráð-
gjafans á öllurn stjórnarskrárbrofum. Því það væri
gagnstætt öllum almennum rjettarreglum að láta
hann sæta ábyrgð fyrir stjórnarákvörðun, sem lrann
ekki hefði tekið þátt i, og þegar lrann á að taka
þátt í öllum ákvörðunum, sem gœtu innihaldið stjórn-
arskrárbrot, er reglan fengin. En hinu næsta skil-
yrði, að ráðgjafinn beri ábyrgð á öllum ályktunum,
er hann ritar undir með konungi, hvort sem gæti
verið að ræða um stjórnarskrárbrot, eða önnur brot
móti því sem væri heimilt og hyggilegt eptir hlut-
arins eðli í liverju því, sem fyrir kemur, þvíerekki
fullnægt með orðum stjórnarskrárinnar. Að vísu
mætti svo álíta, að meginreglan um ráðgjafaábyrgð-