Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1920, Blaðsíða 21

13
frá hinni nýju Jerúsalem, sem guð sjálfur muni byggja, frá
rjettlátum er þangað safnist, frá afturhvarfi heiðingja, frá
Messíasi og ríki hans, sem vara muni um aldur og æíi á
jörðu þessari. Öllu er þessu lýst á líkingamáli.
Fimti aðalkoflinn eru áminningar, kap. 91,—105. Áminnir
Enok niðja sina um að ástunda rjettlæti, segir fyrir helstu
viðburði, er í vændum sjeu, til þess tíma, er Messías komi
til dóms, segir syndurum fyrir örlög þeirra, og talar hugg-
unarorðum til trúaðra.
Rit þetta er afareinkennilegt og merkilegt fyrir margra
hluta sakir, en erfilt að átta sig á ýmsu, sem í því er sagt.
Einkum furðar nútimamaðurinn sig á ólikum lýsingum og
ummælum um sama efni, sem koma fyrir í hinum ýmsu
köflum ritsins. Til dæmis má benda á óliku lýsingarnar á
Messíasarríkinu í 10. og 11. kap. og svo aftur i 38.-46. kap.
En alt þetta skýrist, þegar menn alhuga hina gjörólíku að-
ferð fornaldarrilhöfundanna og höfunda vorra tíma. Hjá
fornaldarrilhöfundunum þólti engin þörf á að samræmi væri
í ummælum rits, hitt þótti golt og gilt, að safnað væri sam-
an ýmsum fróðleik án tillits til heimildanna. í þessu birlist
virðingin fyrir því, sem aðrir höfðu ritað og merkum mönn-
um var eignað.
Full not þessa rits og annara likra rita siðgyðingdóms-
ins hafa menn ekki getað haft fyr en á síðustu timum, eftir
að vísindamenn í þessum fræðum hafa gerskoðað ritin og
rannsakað þau með öllum sögulegum tækjum, sem núlim-
anum eru kunn, og á þann hátt hafa komist að sennilegri
niðurstöðu um aldur og heimildir hvers rits fyrir sig.
Álitið er af fræðimönnum, að 1. Enoksbók sje sett saman
úr þremur aðalheimildum, er ritaðar sjeu á æðiólíkum tím-
um. Eru sumir kaflarnir taldir ritaðir fyrir Makkabeatíma-
bilið eða á því tímabili sjálfu, en aðrir alilöngu síðar, sumir
ekki fyr en rúmri hálfri öld fyrir Ivrists burð eða jafnvel
enn þá siðar. Fæst með þessu alllíkleg skýring á hinum óliku
skoðunum, er i ritinu birtast. Kemur þróun hugmyndanna
þar fram og birtast í sögulegu Ijósi. Á þann hátt er t. d. varp-
að Ijósi yfir ólíku lýsingarnar á Messiasarrikinu, sem getið
var um. Kap. 10.—11. er talinn ritaður um líkt leyti og Daní-
elsbók. Kemur þar fram lik skoðun á Messíasarríkinu og i
Danielsbók, hugmyndin um ævarandi ríki á þessari jörð.
Lengra voru menn ekki komnir þá, en að hugsa sjer sælu-
ríkið komandi sem nokkurskonar gullöld, er bundin væri