Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1920, Blaðsíða 82

74
um, demónunum, en hinsvegar er talið, að öll spilling og
eymd sje frá Adam runnin og falli hans að kenna.
Um demónana er mikið talað í 1. Enoksbók og þeim alt
ilt eignað. í 15. kap. bókarinnar er um þá sagt:
»1£5 8 Og risarnir, sem eru ávöxtur anda og holds, skulu
nefndir verða illir andar á jörðunni, og á jörðunni skal bú-
staður þeirra vera. 9 Illir andar hafa gengið út af líkömum
þeirra; vegna þess að þeir eru fæddir af mönnum, og upp-
haf þeirra og fyrsti uppruui er frá hinum heilögu vörðum,
skulu þeir vera illir andar á jörðu, og illir andar skulu þeir
nefnast. . . . 11 Og andar risanna kvelja, þjaka, eyða, ráðast
á, berjast og fremja eyðingu á jörðunni, og valda eymdum.
Þeir taka enga fæðu, en hungrar þó og þyrstir, og valda
hneykslunum. 12 Og þessir andar skulu rísa upp gegn börn-
um mannanna og gegn konunum, því að af þeim eru þeir
komnir«.
í Erfðaskrám æltfeðranna tólf er einnig mikið talað um
freistingar og ili afskifli vondra anda. Eru sjerstakar syndir
þar eignaðar sjerstökum öudum og þess getið um suma
af þessum öndum, hvar þeir hafi aðsetur í manninum. í
Erfðaskrá Rúbens eru taldir sjö svikaandar, er leiði menn
til synda og lasta. Fyrst er talinn saurlífisandinn, er aðsetur
hafi í eðli mannsins og skilningarvitum. Þá er andi græðg-
innar, er aðsetur hefir í vömbinni. Þriðji er andi ófriðarins
i lifur og galli. Fjórði er andi flærðar og fagurgala. Fimti er
andi drambs. Sjötti andi lýginnar og sjöundi andi rang-
lætis.1) En annarstaðar í erfðaskránum er auk þessara sjö
einnig getið um girndar-, guðlej'sis-, bráðlyndis- og ágirndar-
anda, anda lortrygni, öfundsýki og reiði.
í gamla testamenlinu er aðeins sjaldan talað um vætli
eða verur líks eðlis og siðar voru nefndir illir andar. Þar
ber einnig lílið á Satan, og í Jobsbók er Satan einn meðal
sona Jahve. En síðar breytist þetta, og í opinberunarritun-
um kemur fram sú skoðun, að illu andarnir myndi ríki út
af fyrir sig undir stjórn Satans sem höfðingja og foringja.
Er víða talað um Satan og Satana í 1. Enoksbók og bæði
gerð grein fyrir nöfnum þeirra og starfsemi. Er starfsemi
þeirra talin þrennskonar: Þeir freista til ills og leiða afvega;
þeir ákæra þá, er á jörðunni búa; og þeir refsa sekum. A
1) 3. kap.