Hugur - 01.01.1988, Side 90

HUGMYND MÍN UM HHIMSPEKI
HUGUR
að skýra, leiðrétta og gagnrýna þær heims- og lífsskoðanir sem
menn hafa til leiðsagnar í lífinu. Og þar með tengist heimspekin
beint hagsmunum manna.
Hver eru dýpstu rök slíkra skoðana? Hvað getum við
raunverulega vitað um veruleikann? Hvernig er veruleikinn
sjálfur gerður? Hvemig er háttað undirstöðusambandi manns
og heims? Með öðrum orðum: hvemig getum við mótað skipu-
lega orðræðu um það sem er í heild sinni, orðræðu sem skýrði
fyllilega samband manns og heims, orðræðu þar sem dýpstu
rök lífsins og tilverunnar fengju að koma fram og njóta sín,
orðræðu sem vísaði ofbeldinu kurteislega úr heiminum í eitt
skipti fyrir öll?
Engin ein raunvemleg heimspeki getur gert tilkall til að
fullmóta slíka orðræðu. Ef það tækist liði heimspekin undir
lok. Möguleikar þess að slík altæk orðræða verði að veruleika
eru jafn miklir og líkumar á því að mannkyninu takist að
byggja jörðina sem hreinar skynsemisvemr. Samt er það hug-
sjónin um slíka orðræðu sem gefur allri raunverulegri heim-
speki gildi. En gildi heimspekinnar verður aldrei réttilega met-
ið nema í ljósi þeirra áhrifa sem hún hefur á raunvemlegt líf og
breytni mannfólksins.
88