Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1941, Blaðsíða 83

JOSEPH T. THORSON, RÁÐHERRA
59
niðurlagi þessarar greinar með því,
að tilfæra orðrétta kafla úr þessari
ágætu ræðu Thorsons ráðherra. Því
miður er ekki rúm fyrir hana alla.
En bæði íslensku blöðin birtu hana
að fullu.
Hér læt eg þá Mr. Thorson sjálfan
tala um stund.
“Það hefir verið mér mikið fagn-
aðarefni hversu vinir mínir um alla
Canada hafa glaðst yfir þeirri fréti,
að eg var skipaður í þessa stöðu. En
það gleður mig þó einkum og sérí-
lagi að hinir íslensku vinir mínir
telja það sér til inntekta að einn úr
þeirra hópi hefir hlotið heiðurs-
stöðu. . . .
Eg hefi ævinlega talað sem
Canadamaður með fullri trú á
framtíðarþjóð frjálsra manna, sem
elska frelsi og einstaklingssjálfstæði
um fram alt annað og telja mannleg
réttindi heilög og sjálfsögð. Þetta
hefir ekki ævinlega verið vinsæl
stefna eða kenning á öllum sviðum,
en eg hefi altaf haldið henni fram
áh þess að hopa á hæl.
f raun og sannleika var mér alt
annað ómögulegt, því frelsisþrá og
einstaklingssjálfstæði er meðskapað-
Ur hluti tilveru minnar — partur af
sál minni, — þetta er mér runnið í
blóð og til mín komið frá landi
feðra minna. Fyrir þá sök er eg
stoltur af uppruna mínum, því frels-
isþrá og einstaklingssjálfstæði eru
abærilegustu þjóðareinkenni íslend-
iuga: þjóðin fæddist af frelsisþrá;
þegar Ingólfur kvaddi Noreg og fór
til íslands á níundu öldinni var það
sökum þess að hann vildi ekki
beYgja sig undir harðstjórn Harald-
ay konungs hárfagra. Ingólfur og
félagar hans leituðu frelsis í nýju
landi. Frelsisþrá var grundvöllur-
inn undir þeirri lýðræðisstjórn, sem
átti sér stað á gullöld íslands. Á
tímabili miðaldamyrkursins féll það
í nokkurs konar dá eða dvala, en
það dó aldrei fyrir fult og alt. Það
vaknaði aftur um lok átjándu aldar,
reis upp með fullu fjöri af áhrifum
þeim, sem það hlaut frá ættjarðarást
Jóns Sigurðssonar og stóð föstum
fótum á íslandi 1918.
Vér heyrum til þjóð, sem lifað
hefir í gegnum langa baráttu við
utanaðkomandi erfiðleika. ísland er
ekki land heygla né hugleysingja,
heldur þeirra, sem ekkert vex i
augum og öllu geta boðið byrginn.
Afleiðingarnar hafa orðið þær, að í
eðli vort hafa skapast vissir eigin-
leikar: það er ráðvendni, sem engu
verði fæst keypt, staðfesta, hugrekki
og fastheldni. En öll þessi einkenni
eru sprottin af frelsisþrá og ein-
staklingssj álfstæði. Þetta hefir ver-
ið máttarstoðin undir tilveru þjóðar
vorrar á liðnum öldum. Þetta hafa
einnig verið þær aðalmáttarstoðir,
sem eg hefi stuðst við; þess vegna
er eg stoltur af því að vera af ís-
lensku bergi brotinn; þess vegna
hefi eg aldrei hikað við að halda á
lofti nafni þess lands, sem var ætt-
jörð feðra minna og þeirrar þjóðar,
sem eg á ætt mína til að rekja.
Hver einasti þingmaður í Ottawa
veit það, að eg er Canadamaður;
hver einasti þeirra veit það einnig,
að eg er af íslenskum foreldrum
fæddur. Eg hefi talið mér það upp-
hefð að geta haldið því á lofti.
Eg held að eg hafi haft svona
sterka trú á framtíð Canada sem
þjóð frjálsra manna með þeim
skyldum og réttindum, sem slíkum
þjóðum tilheyra, fyrir þá sök að
þetta aðaleinkenni íslensku þjóðar-