Tímarit Máls og menningar - 01.11.2012, Blaðsíða 44

B j a r n i R a n d v e r S i g u r v i n s s o n
44 TMM 2012 · 4
manna en mörg skráð trúfélög. Það væri því undarlegt að taka ekki Helga til
umfjöllunar í námskeiðinu Nýtrúarhreyfingar.
Niðurstaða
Af öllu þessu sést að gagnrýni Helga Hóseassonar á kirkju og kristindóm
hefur ótvírætt sögulegt, félagslegt og trúarlegt vægi hér á landi á síðari
árum, ekki síst vegna þess fylgis sem smám saman myndaðist í kringum
hann, þess hlutverks sem þessir aðdáendur hans hafa gefið honum og þeirra
áhrifa sem fjölmiðlar hafa haft á þá þróun. Umfjöllunin um Helga í nám-
skeiðinu Nýtrúarhreyfingar var alls ekki neikvæð og hann bara kynntur til
sögunnar sem „orðljótt níðskáld“ og „klámkjaftur“ eins og segir í kærunni
heldur var rætt um samhengi og eðli þeirra sýnidæma sem dregin voru fram
á glærum. Það ætti öllum að vera ljóst að glærur eru ekki tæmandi og segja
ekki endilega til um áherslur í kennslu. Þó svo að ýmislegt hafi verið dregið
fram sem gagnrýna megi Helga fyrir, þá talaði ég einnig um jákvæðar hliðar
hans, svo sem lýðhylli hans, jákvæð samskipti hans við ýmis skólabörn og
hversu einstaklega velheppnuð nafngift hans á Siðmennt hafi verið. Kjarni
málsins varðandi Helga í kærumálinu er sú þversögn að Þórður Harðarson
formaður fyrri Siðanefndar HÍ gagnrýnir mig fyrir að ræða um geðsjúkan
mann sem ég taki mark á en vantrúarfélagar geta sér til um að ég sem guð-
fræðingur hljóti að hafa verið að niðurlægja heilbrigðan manninn með því
að taka hann og verk hans til greiningar í háskólakennslu við Guðfræði- og
trúarbragðafræðideild. Sérskipuð Siðanefnd HÍ komst að lokum að þeirri
niðurstöðu að kæran væri tilefnislaus.
Tilvísanir
1 Durkheim, Emile: The Elementary Forms of Religious Life. The Free Press. New York. 1995. Bls.
44.
2 Þórður Harðarson: „Greinargerð í siðanefndarmáli.“ Morgunblaðið. 8. desember 2011. Bls. 21.
3 Sem dæmi um þetta má nefna að Matthías Ásgeirsson, einn af fimm stofnendum Vantrúar,
kynnir sig sem „herskáan umburðarlyndisfasista“ á Facebook-síðu sinni (http://www.facebook.
com/matthias.asgeirsson). Annar meðstofnandi , Óli Gneisti Sóleyjarson, segist mjög sáttur við
að vera kallaður „militant atheist“. (Óli Gneisti Sóleyjarson: „Er ritskoðun á Vantrú? Viðbrögð:
04/10/05 15:53.“ Vantrú. 20. september 2005. Vefslóð: www.vantru.is/2005/09/20/13.00/.) Og
Magnús S. Magnússon rannsóknarprófessor við HÍ, sem nýgenginn er í félagið, kynnir sig sem „a
100% militant atheist“ á Facebook-síðu sinni (http://www.facebook.com/magnus.s.magnusson).
4 Þannig er þetta orðað í lögum Vantrúar haustmisserið 2009. („Lög Vantrúar.“ Vantrú. 2009.
Vefur: http://vantru.is/log_vantruar.shtml.)
5 Reynir Harðarson: Bréf til Siðanefndar Háskóla Íslands. 4. febrúar 2010.
6 Þórður Harðarson: „Greinargerð …“
7 Einar Björgvinsson: Meðan einhver ennþá þorir: Mannréttindabarátta Helga Hóseassonar
Fjölvaútgáfa. Reykjavík. 1997. Bls. 23–28, 43.
8 Árni Þórarinsson: „Ef allir hugsuðu eins og Helgi …“ Fólkið. Morgunblaðið. 24. október 2003.
Bls. 16.
9 „Heldur heitu fyrir Helga Hóseasson.“ Fréttablaðið. 1. maí 2008. Bls. 62.