Skírnir - 01.01.1863, Page 108

110
FKJETTIR.
Bandarlkin.
Um kapp, áhuga og skjótræbi ab reisa stóreflis herflokka og koma
upp miklum flota, um harbfengi og hreysti í bardögum, um vaxandi
þrek og mób vib hverja þraut og dfarir, munu þeim finnast mörg
og minnileg dæmi hjá Norburmönnum, er rita sögu þessa stríbs;
þá muu og leit á slíku stórtæki til fjárkostnabar, sem þeir hafa sýnt.
þegar stríbib byrjabi, höfbu þeir lítib lib til taks og óvanib, en þegar
á fyrsta ári höfbu þeir uppi 500 þúsundir hermanna. Sagt er, ab
þeir hafi nú 700 þúsundir undir vopnum, og er þab undra mikib,
eptir ab svo mikib hefur gengib í súginn. En svo segist þeim sjálf-
um frá, ab frá byrjun stríbsins hafi á vígvelli fallib 43 þús. manna,
97 þús. særbir, 65 þús. herteknir, en daubir af sárum og sóttum
250 þús. A móti þessu hafa Suburmenn: fallna 20 þúsundir, særba
59 þús., hertekna 22 þús., dauba úr sárum og veiki J20þús. þab
ber hjer til mismunar, ab Norburmenn hafa haft lib miklu meira og
dreift því víbs vegar, borib lægra hlut í fleirum höfubbardögum, en
átt ab sækja heim fjandmenn sína í þeirra land og rábast á örbug
vígi á mörgum stöbum. — Af þessu sjest, ab styrjöldin hefur verib
mannskæbari en nokkur önnur í langan tíma, og er þó eigi enn
fyrir endann sjeb. — Ábur en stríbib byrjabi, voru Vesturheimsmenn
skuldlaus þjób, en nú er talib til, ab skuldir Norburmanna einna
verbi í sumar í byrjun júlímánabar 1750 millíónir spesía. An pen-
inga er ekki hægt ab heyja stríb, þessvegna verbur þá ab þrjóta fyrr
vígorkan, er fyrr skortir þetta meginvopn allra vopna. Suburmenn
hafa reyndar gób lönd og öllum kostum búín (ab málmum undan-
skildum), en hlutist enginn i, er þó hætt vib ab hafnarteppan vinn-
ist þeim til þrota, þegar til lengdar leikur. þeir draga sjálfir ekki
dul á, ab þar megi koma, ab þá skorti járn til vopna og járnbrauta.
þeir hafa ab vísu orbib hlutskarpari í nokkrum höfuborustum, en
hafa samt ekki vegib sjer þann hag í hendur, sem hinir hafa fengib
meb því ab ná fótfestu í sumum fylkjum þrælamanna og setu í sum-
um strandaborgum, en gjöra þar upptæka mikla muni og leggja fjár—
gjöld á innbúa. I Virginíu halda hvorutveggju hjerumbil sömu stöbum
og í fyrra vor, ábur Norburmenn rjebust til framsóknar, en ó sumum
stöbum öbrum hafa þeir komizt inn á þrælamenn, sem síbar mun frá sagt.
Svo margkynjabar hafa þær fregnir verib, er blöbin hafa flutt-
af stríbinu, Ab bágt hefur verib ab ná úr þeim nokkurri heild. Vjer