Andvari - 01.03.1968, Side 81

ANDVARI
í HERS HÖNDUM
79
má nærri geta, hvaða áhrif það hafði á andann í hernurn að hlíta rússneskri
leiðsögn, og mun þessi tvískinnungur hafa greitt götu ísraelskra njósnara. Órar
Nassers í svartnætti sexdagastríðsins um brezk-bandaríska þátttöku eru sprottnir
úr þvílíkum jarðvegi. Þetta var ekkert ,saklaust‘ stjórnmálabragð, því að sendi-
herra Egypta í Moskvu vakti Kosygin með boðskap Nassers, en þá var Rússum
nóg boðið, því að leiðtogar stórveldanna tveggja eru sammála um, að heimsstyrj-
öld borgi sig ekki, þótt hagkvæmt geti verið að etja saman smáþjóðum og heyja
minniháttar stríð.
Vandamál og stelnur fyrir hotni Miðjarðarhafsins hafa skýrzt eftir sexdaga-
stríðið. Þegnum lullvalda ríkja má vera ljóst, að Israelsmenn ganga ekki til samn-
inga, nema tilvera þeirra sé viðurkennd. Þeir kjósa því beina samninga við
Araba á jafnréttisgrundvelli, þar sem ekki þarf að taka tillit til hagsmuna einhvers
þriðja aðila. Á hinn bóginn er yfirlýst stefna flestra Arabaleiðtoga enn sú að
viðurkenna aldrei tilveru ísraels. Fyrir þrem árum eða svo kvað Burgiba þó upp
úr um fánýti þeirrar stefnu, og eftir sexdagastríðið örlar á nýjum viðhorfum í
þessu efni hjá fleiri Arabaleiðtogum. Sé hægt að tala um árangur af stríðinu,
þá felst hann einmitt í þessu.
Á Vesturlöndum heyrist oft, að ekki megi ofbjóða viðkvæmu stolti Araba og
engin von sé til, að þeir setjist að samningaborði með sigurvegaranum. Arabar
kunna að ganga á þetta lagið, en auðvitað eru þeir harla líkir öðru fólki, þótt
frainkoma og orðaval villi um fyrir ókunnugum. Um leið má geta þess algenga
hálfsannleiks, að Egyptar séu frumstæð bændaþjóð, sem til dæmis geti varla
lært að fara með nýtízku vopn. Rússar, sem gerst ættu að vita, létu það ekki
aftra sér og hirgðu þá að enn fullkomnari vopnum, og þeir sönnuðu ágæti vöru
sinnar, er „Eilat" var sökkt.
Þeir, sem einkunr lögðu Israelsmönnum til vopn, hafa hins vegar rift öllum
samningum. Þau vinnubrögð lýsa vel de Gaulle, sem hyggst gera Bandarikja-
mönnum óleik og auka á viðsjár stórveldanna á sínu áhrifasvæði.
Þetta leiðir hugann að sögusögnum, sem gengu fyrir sexdagastríðið, um að
de Gaulle hal’i verið í vitorði með Kosygin og tekið ábyrgð á ísraelsmönnum.
Rússar áttu að hafa heitið því að láta staðar numið við lokun Tíransunds, sem
var leikur í kalda stríðinu.
Mörgum mun finnast, að hér sé of mikið gert úr áhrifavaldi stórþjóðanna,
þar eð tilvist ísraels hafi frá upphafi verið ósamrýmanleg arabískum sjónarmiðum.
Svo kann að virðast úr fjarlægð, en miklu skiptir, að nágrannar ísraels hafa
ekki verið á einu máli um þetta.