Eimreiðin - 01.10.1923, Side 18

274
VILHJÁLMUR MORRIS
eimreiðiw
flóttamenn nokkrir undan pest þeirri, sem einmitt á 14. öld-
inni strádrap þjóðirnar, og kallast >Svarti dauði«. I þess-
um hugvitsamlegu umbúðum sagnkviðanna felst einnig skoðun
skáldsins á skyldleik allra þjóða. Þar finnast sögur austan úr
Asíu, en þó fáar, nálægt helmingur efnis er frá Grikkja- og
Rómverjatímum, en hitt flest frá germanskri, franskri eða nor-
rænni rót. Eg set hér til dæmis nokkur nöfn sagna eða sagn-
manna: ]ason og gullreifið, sem áður er sagt, Orfeus og
Eurydike, Aristómenes frá Messínu, Sonur Krösusar, Kúpid
og Sýke (Psyche), Perseus, Sagan um valsfóstrið, Frúin, sem
réði landinu, Drambláti konungurinn, Holgeir danski, Biðl-
arnir og höfrungarnir, Biðlar Guðrúnar (Ósvífrsdóttur) o. fl-
Eins og menn sjá er alt efnið sagnkent eða rómantist og
meðferð og búningur eins. Síðan samdi M. fjölda rita, flest i
ljóðum út af líku efni og í líkum stíl. Mun síðar getið Völs-
ungaljóða hans, en geta skal áður ferða skáldsins á íslandi og
viðskifta hans við þjóð vora og sögu. En fyrst hálfyrði um
M. á miðju æfiskeiði hans og gildi skáldskapar hans yfirleitt
skoðað.
V.
Til er mynd af Morris 37 ára gömlum, eftir hinn mikla
málara J. F. Watts. Sýnir hún, sem var, að M. mátti heita
manna fríðastur sýnum og allur svipur hans bæði mikilmann-
legur og góðmannlegur. Sá sem þetta ritar, sá hann bæð>
miðaldra og löngu síðar, er hann var orðinn hvítur á hár og
heldur hrumlegur; var hann þá nýkominn á sextugsaldurinn.
Dr. J. Stefánsson segir, að hann hafi verið svipaður í sjon
»íslenskum bónda«, en sú samlíking finst mér ekki rétt —'
eins og þjóð vor er nú yfir að líta. Ásýnd M. lýsir í mínum
augum manni á mjög háu siðmenningarstigi, manni með skörp-
um hæfileikum og einbeittum vilja, og þótt hætt sé við, að
mér fari sem öðrum, þeim sem horfa á myndir manna, sem
þeir dá, að þeir sjái meir, en myndin sýnir, þá var það allm
manna mál, að Morris væri fríður maður og hinn göfugmann
legasti — þrátt fyrir það í framkomu hans, búnaði o. fl.»
þótti einrænt og jafnvel broslegt. Hefi eg áður bent á Þa