Búnaðarrit - 01.01.1911, Page 50
46
BÚNAÐARRIT.
mismunandi undan sömu skepnutegund. Gæbi hans
fara þar eftir fóðrinu, sem skepnan lifir á, o. fl.
Áburðurinn er sá hluti fóðurins, er ekki hefir getað
melzt eða orðið skepnunni að notum. Þessar fóðurleifar
nefnum vér í daglegu tali tað og þvag.
Eftir því sem fóðrið er betra og kraftmeira, eftir því
eða að sama skapi verður áburðurinn betri. Þess vegna
er áburður undan eldishestum betri en undan útigangs-
hrossum eða þeim hestum, er fá lélegt fóður. Og sama
er i rauninni að segja um aðrar skepnur, eða áburðinn
undan þeim. Þvi betra sem fóðrið er, þeim mun betri
verður áburðurinn.
Einnig hefir það áhrif á áburðinn, hvort skepnan
veitir afurð, mjólkar, vinnur o. s. frv., eða ekki. — Sé
fóðrið eins eða svipað að gæðum, verður áburðurinn að
jafnaði lakari undan þeim skepnum, sem notaðar eru
til framleiðslu.
Þá er og álitið, að aldur fénaðarins hafi áhrif á
gæði áburðarins. Áburður undan ungum skepnum er
talin laklegri, að öðru jöfnu, heldur en undan gömlum
gripum.
Að öðru leyti eru gæði áburðarins mest komin
undir því, hve mikið er i honum af hinum einstöku
efnum, þar á mebal vatni. Ailur skepnu-áburður er
mjög vatnsborinn. Þó er það all-mismunandi, hvað á-
burðurinn undan hinum ýmsu skepnutegundum inni-
heldur mikið vatn.
Hin önnur efni áburðarins, er hér koma aðallega
til greina og hafa þýðingu, að því er snertir næringu
plantnanna, eru köfnunarefni, kalí og fósfórsýra. — Af
þessum efnum, ásamt vatni, inniheldur skepnu-áburður,
eftir norskum ransóknum, sem hér segir:
í hverjum 100 kg. eru talin að vera: