Búnaðarrit - 01.01.1911, Side 61
BÚNAÐARRIT.
57
Hins vegar er flestur jarðvegur svo á sig kominn, að
ammóníaJcið (N. H3.) binzt og geymist í honum. En
ammóníakið getur breyzt og breytist í saltpéturssýru eins
og áður er getið, og þá er jafnan hætta á ferðum, að
það eyðist eða fari forgörðum.
Saltpéturssýran myndast vanalega þegar hitinn
er 12—50° C. Minstur hiti, sem þarf til þess að
hún verði til, er eftir þvi sem talið er 5° C. En
örust er myndun hennar talin vera, þegar hitinn er
25—37° C. — En sá er gallinn á þessu, að saltpéturs-
sýran fer til ónýtis, ef ekki er einhver plöntugróður við
hendina, er færi sér hana í nyt samstundis. En sé
svo, er öliu borgið.
Kuldinn hér á landi hindrar oft og tefur fyrir salt-
péturssýru-myndaninni. Það hefir sína kosti. — En að
öðru leyti er kuldi eða hitaskortur tíðast siæmur þránd-
ur í götu fyrir ailri efnaskiftingu i jarðveginum. En af
því leiðir svo það, að allur gróður er hér seinvaxinn og
fáskrúðugur.
Álitið er, að grasi gróin jörð geymi betur köfnunav-
efnissambönd áburðarins, en sú jörð, sem er í flagi.
Túnin eru því hæfari til að varðveita þessi efnasambönd,
einkum ammóníakið, heldur en ílög eða sáðreitir.
Af því, sem hér hefir verið sagt, ætti mönnum að
skiljast það, hve áburðurinn eða efni hans eru sí og æ
undirorpin rýrnun og eyðslu. Jafnframt ætti það að
verða Ijóst, að mestu varðar um áburðartapið, hvernig
með hann er farið eða hve vel eða illa hann er hirtur.
Pyrir því skiftir það svo afar-miklu, að áburðurinn sé
vel geymdur. Og eigi hvað sizt hefir það mikið að
segja gagnvart köfnunarefninu, sem í honum er,
hvernig með hann er farið. Það er dýrasta áburðar-
efnið, eins og áður er sýnt, en um leið það efni áburð-
arins, sem lang-mest. hætta er á að fari forgörðum.
Hér á undan hefir verið farið nokkrum orðum um