Hugur - 01.01.1988, Side 103

Hugur - 01.01.1988, Side 103
BRYNJÓLFUR SVEINSSON SKÝRINGAR VIÐ RÖKRÆÐULIST RAMUSAR 1640 FYRSTIOG ANNAR KAFLI [Fyrsti kafli] 1.1. Tvær skilgreiningar á list1 eru algengastar. önnur er sótt til Aristótelesar, í 6. bók Siðfræði Níkómakkusar, 4. kafla: Techne esti hexis poietike meta logou [list er áunnin hæfni til að framkvæma af skynsemi]. Það er: List er áunnin hæfni til framkvæmdar með skynsemi. En vér skiljum orðasambandið ’til framkvæmdar' ekki eins og Zabarella2 og lærisveinar hans, sem vilja einskorða það við efnislega athöfn sem skilur eftir sig skynjanlegt verk er líta má berum augum, heldur eins og það taki til hvaða athafnar sem er, því að sú er merking sagnarinnar poiein [að gera]. Takmörkunin meta logou [með skynsemi] greinir list þessa frá venjulegum athöfnum, hvort heldur þær ráðast af vana eða tilviljun, því að hjá listamanninum er að finna skynsamlega hugsun að baki verkinu. 2. Hin [skilgreiningin] er tekin frá Lúkíanosi3, hinum hnyttna gríska rithöfundi, og hún hæfir þessu efni betur og fellur betur að eðli listanna. Því að þannig skilgreinir Lúkíanos list í riti sínu Parasites: techne esti systema enkatalepseon syngegymnasmenon pros ti telos koinofeles en to bio [List er kerfi hugmynda, sem eru samstilltar og samhæfðar að ein- 1 List er hér notað sem þýðing á „ars“, sem aftur erþýðing á gnska orðinu techne. Ef til vill væri réttari þýðing kunnátta. I þessum kafla er Brynjólfur að útlista fyrstu setninguna í Rökræðulist Ramusar: Dialectica est ars disserendi [þýð.]. 2 Jacopo Zabarella (1532-1539) kenndi við háskólann í Padúa á ftalíu. Hann var einn helsti Aristótelesarfræðingur 16. aldar [þýð.]. 3 Lúkíanos (115-180) var grískur rithöfundur og háðfugl [þýð.].
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Hugur

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.