Hugur - 01.01.1988, Side 108

Hugur - 01.01.1988, Side 108
NELS ON GOODMAN HEIMURINN EINS OG HANN ER1 1. Inngangur. Heimspekingar rugla stundum sérkennum á umtali saman við sérkenni á umtalsefninu. Við drögum sjaldan þá ályktun að heimurinn samanstandi af orðum af því einu að sönn lýsing á honum geri það, en stundum höldum við að heimurinn sé byggður eins upp og lýsingin. Þetta getur jafnvel gengið svo langt að úr verði heimsmálfræði þar sem heimurinn er hafður samsettur úr frumeindum sem svara til tiltekinna eiginnafna, og úr grunnstaðreyndum sem svara til grunnsetninga. Sá heim- spekingur sallar eigin kenningu niður í fáránleika sem heldur því fram að einföld lýsing geti því aðeins verið við hæfi að Þessi grein er þýðing á grein Nelsons Goodman „The Way the World Is“, sem birtist fyrst í Reviewof Metaphysics Vol.14 (1960) 160-167. Síðan hefur hún verið prentuð í Problems and Projects (Bobbs Merrill: Indianapolis, 1972). Nelson Goodman (f.1906) er bandarískur heimspekingur sem hefur fjallað um margvísleg efni í ritum sínum. í StructureofAppearance(Harvard University Press: Cambridge, Mass., 1951) um þekkingarfræðileg kerfi og uppbyggingu þeirra, í Fact, Fiction and Forecast (Harvard University Press: Cambridge, Mass., 1955) um aðleiðslurök, í Languages ofArt (Harvard University Press: Cambridge, Mass.,1968) um táknakerfi, í Problems and Projects m.a. um merkingu, líkingu, aðleiðslu og einfaldleika, og í Ways of Worldmaking (Harvester Press: N.Y., 1978) og Of Mind and Other Matters (Harvester Press: N.Y., 1984) um „veraldasmíði" og fleira. I þeim öllum liggja í loftinu þær hugmyndir sem reifaðar eru í þessari ritgerð. En það er fyrst og fremst í þessari grein, í Ways of Worldmaking og Of Mind and OtherMatters sem þær eru sjálfar gerð- ar að umræðuefni. í þessari ritgerð heldur Goodman því fram að engin ein mynd eða lýsing segi okkur hvemig heimurinn er og allar virðist þær afbaka hann. Af þessu dregur hann ekki þá ályktun að um ver- öldina verði ekkert vitað, heldur að til séu margar jafngóðar myndir og margar jafnsannar lýsingar sem hver um sig segi okkur eitthvað. Goodman gengur hér ekki jafnlangt og hann gerir í Ways of World- making og Of Mind and Other Matters. í þessum bókum er staðhæft að andstæðar kenningar geti báðar verið sannar ogþær lýsi því ólíkum raunverulegum heimum (sem við höfum smíðað). I þessari grein lætur Goodman sér nægja að segja að jafnsannar lýsingar lýsi ólíkum háttum heims/ns. Þess ber að geta að allar neðanmálsgreinar eru þýðandans.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Hugur

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.