Hugur - 01.01.1988, Síða 120

Hugur - 01.01.1988, Síða 120
RITDÓMAR ERLENDUR jónsson FRUMHU GTÖK RÖKFRÆÐINNAR VÍSINDAHEIMSPEKI Háskóli íslands, Reykjavík 1984-5. Fáein orð um vísindaheimspeki og frumhugtök rökfræðinnar Nú um nokkurt skeið hafa fengist í Bóksölu stúdenta tvær bækur eftir Erlend Jónsson Ph.D. Önnur þeirra er Frumhugtök rökfræðinnar, sem kom út árið 1984. Hin heitir Vísindaheimspekiog kom út árið 1985. Báðar þessar bækur eru kennslubækur og einkum ætlaðar til kennslu á háskóla- stigi. Því miður skortir nokkuð á að frágangur þeirra sé sem skyldi. En efnistök beggja em til fyrirmyndar, svo með smálagfæringum og betri frá- gangi má gera úr þeim eiguleg rit og ágætar kennslubækur. Eins og nafn hennar bendir til er Frumhugtök rökfræðinnar eins konar inngangur að rökfræði. Hún fjallar einkum um hvemig skal þýða setningar af venjulegu máli yfir á mál rökfræðinnar og um ýmis framspekileg og málspekileg hugtök, sem rökfræðingum er nauðsynlegt að hafa á reiðum höndum: Hér má nefna sem dæmi greinarmun skilnings og þýðingar, mun notkunar og umtals, rökform, samsemd, einstæður og fjölstæður, túlkun, sannleik og skilgreiningar. Umfjöllun um þessi hugtök er skilmerkileg og ítarlegri en gerist í kennslubókum. Hún er líka, ásamt umfjöllun um þýð- ingar af hversdagsmáli yfir á rökffæðimál, meginefni bókarinnar. Minna er um eiginlega rökfræði, það er rökfræðilegar aðferðir til þess að finna gildi setninga, tæknibrellur og afleiðsluaðferðir. Þó er fjallað um sanntöflur og aðferðir til þess að finna rökfræðilegt gildi setningarökfræði. Um þessar mundir vinnur Erlendur að framhaldi á Frumhugtökum rökfræðinnar. Sú bók mun heita Aðferðir rökfræðinnar. í henni verður farið í eiginlega rökfræði.afleiðslureglur, sannanir og því um líkt. Óhætt er að fullyrða að Frumhugtök rökfræðinnar bæti úr brýnni þörf fyrir kennsluefni í rökfræði á íslensku. Verði Aðferðir rökfræðinnar jafn greinargóð og skilmerkileg og Frumhugtökin, þá verður komið efni, sem nægir til þess að veita heimspekingum þá lágmarks rökfræðiþekkingu sem þarf til þess að þeir geti stundað fræði sín af einhverju viti. En mikilvægi staðgóðrar rökfræðiþekkingar verður seint með orðum ýkt: Rökfræðin setur hugsuninni lög og hugsun sem brýtur þessi lög er að engu hafandi og má þá einu gilda hve trygg hún tjáist; Rökfræðin gagnast ekki aðeins þeim sem fjalla um heimspeki, heldur öllum þeim sem þurfa að setja fram skyn- samleg rök, hvort heldur er um fræðileg efni eða hvað annað; hún kennir mönnum ekki einasta að álykta rétt af gefnum forsendum, heldurþjálfarþá
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Hugur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.