Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1941, Page 102

78
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ISLENDINGA
þar hvíldar og næðis elliáranna og
gekk glaður og reifur til sinnar
hinstu hvíldar.
í eftirmælum, sem Vigfús skáld
Guttormsson orti eftir hann, standa
þessi fallegu og viðeigandi orð:
Þú varst stólpi þinnar bygðar,
þér var kærast íslenskt mál.
Merkisberi dáða’ og dygða,
djörf og frjáls þín glaða sál.
-f
MAGNÚS JÓNSSON
frá Fjalli
Magnúsi Jónssyni frá Fjalli hefi
eg aldrei kynst persónulega, en eg
hefi haft nokkur bréfaskifti við
hann. Ævisöguágrip hans, sem
hann hefir sjálfur ritað og er prent-
að aftan við Vertíðarlok II., er að
ýmsu leyti eftirtektarvert, það fjall-
ar ekki aðeins um ytri atburði, sem
á daga hans hafa drifið, eins og slík
ævisögubrot gjarnast gera, heldur
líka um hina innri þróun, sem svo
mætti nefna, eða andlegan þroska
hans, og þessvegna er miklu meira
á því að græða til þess að fá réttan
skilning á manninum, heldur en á
langri upptalningu atburða, sem
eru meira eða minna fráskildir per-
sónuleika mannsins sjálfs. I þessu
ævisögubroti, þó að stutt sé, felst
lykillinn að hæfileikum mannsins
og eigindum. Hann hefir fyrst og
fremst verið hinn hugsandi og leit-
andi maður; hann hefir haft gáfna-
far og skapsmuni heimspekingsins,
^m íhugar rólega, dregur ályktan-
ir og reynir að samræma skoðanirn-
ar í rökréttar heildir. Skoðanir hans
bera vott um skarpa hugsun og
djúpsæa vitsmuni, en honum tekst
ekki ávalt að gera þær vel ljósar.
Niðurstöðurnar, er hann kemst að,
eru oft frumlegar og ekki auðhraktar.
Magnús Jónsson er fæddur 17.
júlí 1851 að Hóli í Sæmundarhlíð í
Skagafirði, og er því nú rúmlega ní-
ræður. Hann ólst upp við öll venju-
leg störf eins og þau tíðkuðust í
sveitum á íslandi fyrir nærri heilli
öld. Uppfræðslan var ekki önnur
en sú, sem þá tíðkaðist meðal al-
þýðu, en það lítur út fyrir að þó
nokkur bókakostur hafi verið á
heimilinu, og má geta nærri að
jafn gáfaður og námfús unglingur
og hann hefir verið, hafi notað þær.
Ungur að aldri kvæntist hann og
byrjaði búskap, bjó hann 13 ár á ís-
landi. Þar af 10 ár á Fjalli í Sæ-
mundarhlíð, bænum, sem hann
kendi sig við, eftir að hann fluttist
vestur um haf. Til Canada fluttist
hann árið 1887, var fyrst nokkur
ár í Nýja íslandi, fluttist þaðan til
Cypress-sveitar og bjó í Assiniboine-
dalnum fram til ársins 1902, er
hann fluttist vestur á Kyrrahafs-
strönd. Síðan hefir hann átt þar
heima ýmist í Blaine, Wash., þar
sem hann er nú, eða í New West-
minster, B.C. Kona hans heitir
Margrét Grímsdóttir. Sonur þeirra,
Jón að nafni, býr þar vestra. og í
hans skjóli hafa þau verið að ein-
hverju leyti hin síðari árin. Magnús
er búinn að vera blindur fjölda
mörg ár.
Meðan Magnús bjó á íslandi, tók
hann mikinn þátt í opinberum mál-
um sveitar sinnar og sýslu, og eftir
að hann fluttist vestur, var hann
frömuður í félagsmálum meðal Is-
lendinga í þeim bygðum, sem hann
bjó í. Hann hefir verið framfara-
maður á öllum sviðum, góður bú-
höldur og nýtur maður í sínu héraði.
Heimili hans var alþekt fyrir gest-