Uppeldi og menntun - 01.07.2012, Page 105

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 21(2) 2012 105
HJalti JÓn SveinSSon og rúnar SigÞÓrSSon
ályktAnir
Mikilvægt er fyrir framhaldsskóla á borð við VMA að taka eins vel og kostur er á móti
þeim stóra og fjölbreytta hópi nýnema sem kemur í skólann á hausti hverju. Ein for-
senda þess að vel takist til er að starfsmenn skólans þekki þarfir og hæfileika nemenda
sinna og beri skynbragð á tilfinningar þeirra og viðhorf til skóla og náms (Evrópumið-
stöðin fyrir þróun í sérkennslu, 2011). Rannsókn af því tagi sem hér um ræðir er ætlað
að leggja lóð á vogarskálarnar í þeim efnum og hjálpa til við að ná því marki sem allir
góðir skólar keppa að en það er að koma nemendum sínum til sem mests þroska og
búa þá undir hvort sem er frekara nám eða þátttöku í atvinnulífinu.
Niðurstöður þeirra tveggja rannsókna sem hér hafa verið lagðar til grundvallar
gefa vísbendingar um að endurskoða þurfi nokkra þætti skólastarfsins til þess að auka
árangur nemenda og koma frekar til móts við þá. Niðurstöður rannsóknanna tveggja
eru skýrar en úrtakið er aftur á móti lítið og rannsóknirnar gerðar í einum skóla. Þetta
ber að hafa í huga þegar ályktanir um nám í öðrum framhaldsskólum eru dregnar
af niðurstöðunum. Rannsóknirnar tvær auka engu að síður þekkingu og skilning á
þörfum ólíkra hópa nemenda í framhaldsskólum sem framhaldsskólar ættu að geta
nýtt sér sem grundvöll umræðna og aðgerða sem miða að því að uppfylla þarfir allra
nemenda, bæta líðan þeirra og draga úr brotthvarfi.
Í fyrsta lagi gefa niðurstöður um B-hópinn til kynna að fleiri nemendur en ætla
mætti, þegar miðað er við námsárangur í grunnskóla, gætu átt við lestrarörðugleika
að stríða og þarfnist þess vegna sérstakrar aðstoðar eins og kveðið er á um í Aðal-
námskrá framhaldsskóla í íslensku (Menntamálaráðneytið, 1999) og í almennum hluta
nýrrar Aðalnámskrár framhaldsskóla (Mennta- og menningarmálaráðuneytið, 2012). Það
undirstrikar að innan þess hóps hafi nemendur einnig fjölbreyttar þarfir sem skólar
þurfa að kappkosta að sinna í samræmi við tilmæli Evrópumiðstöðvar fyrir þróun sér-
kennslu (Evrópumiðstöðin fyrir þróun í sérkennslu, 2011).
Í öðru lagi virðast fleiri nemendur glíma við erfiðleika í stærðfræði en búast mætti
við; ekki aðeins nemendur í A-hópnum, heldur einnig hátt hlutfall þeirra sem eru í B-
hópi. Þessi niðurstaða styður ályktanir Kristínar Bjarnadóttur (2011) um nauðsyn þess
að endurskoða námsefni og kennsluhætti í byrjunaráföngum í stærðfræði. Þegar litið
er til niðurstaðna rannsóknarinnar um B-hópinn er vandi sumra nemenda í þessum
efnum svo alvarlegur að hann gæti staðið í vegi fyrir því að nemendur, sem annars
gengur vel í námi, ljúki því á réttum tíma eða ljúki því yfirleitt.
Í þriðja lagi sýna niðurstöðurnar mikilvægi þess að foreldrar láti sig varða nám
barna sinna á meðan þau eru í framhaldsskóla (Elias o.fl., 2003; Sigrún Aðalbjarnar-
dóttir og Kristjana Stella Blöndal, 2005). Þeir nemendur sem búa við mikla hvatningu
og aðhald frá foreldrum telja það jafnvel hafa orðið til þess að þeir hafi ekki gefist upp
á skólagöngunni. Framhaldsskólar eiga að hvetja foreldra til þátttöku í námi barna
sinna og gætu jafnframt boðið upp á námskeið til að styrkja þá í því. Um leið væri unnt
að miðla til foreldra upplýsingum og fróðleik um starf framhaldsskólans og samfélag.
Fjórði þátturinn, sem nefndur er hér í lokin, er mikilvægi þess að eiga góða félaga
og vini í skólanum. Fram kom hjá þátttakendum B-hópsins að þeir mátu það mikils að
geta leitað til þeirra í tengslum við námið og þótti jafngott að geta aðstoðað þá þegar