Skírnir - 01.01.1977, Blaðsíða 188
186
MAGNÚS PÉTURSSON
SKÍRNIR
eru þau opnari en i og ú, sem mynda seinni hluta íslenzku tví-
hljóðanna. Þrátt fyrir mjög almenna skoðun um, að langir sér-
Iiljóðar séu tvíhljóðskenndir í íslenzku, hefur ekkert komið fram
við rannsóknirnar, sem rennir stoðum undir þá kenningu. Langt
a er auk þess alltaf nefkveðið, þótt ekki heyrum við nefkveðn-
ina og sama er að segja um h.
Á þessu stigi er mjög erfitt að rneta niðurstöður þessara rann-
sókna, t. d. í málssögulegu tilliti, en augljóst er, að þær hljóta
að hafa afleiðingar á því sviði. Breytingin er langmest varðandi
sérliljóðakerfið, sem er gjörólíkt þríhyrningskerfinu, sem víða
má sjá í rilum um íslenzka hljóðfræði. Þríhyrningskerfi hefur í
engu tungumáli staðizt rannsókn á grundvelli röntgenfilma, svo
að þessi niðurstaða er á engan hátt óvænt að því er varðar ís-
lenzku. Sögu og þróun íslenzka sérhljóðakerfisins verður því að
endurskoða í ljósi þeirra almennu lögmála sem nú eru þekkt og
jiar er mikið verk framundan.
íslenzk hljóðfræði hefur nú á síðustu árum þokazt lítið eitt
fram á við, en margt er enn óþekkt. Vonandi gefur þetta stutta
yfirlit þó hugmynd um hljóðfræði sem fræðigrein og verkefni
hennar og vekur ef til vill forvitni hjá einhverjum til að kynna
sér hana nánar.
RITASKRÁ
í eftirfarandi ritaskrá eru tekin öll rit og ritgerðir, sem notuð voru sem
heimildarrit. Rit, sem merkt eru með stjörnu, eru grundvallarrit um eitthvert
viðhorf eða stefnu í hljóðfræði. Menn gætu með því að kynna sér þessi rit
fengið allgóða hugmynd um hræringar þær, sem eiga sér stað í faginu. Til
að gera skrána samstæða í framsetningu eru íslenzkir höfundar skráðir eftir
föðurnöfnum.
Alarcos, M. A. (1925): Precedentes islámicos de la fonética moderna, Home-
naje a Menéndez Pidal, 3. bindi, bls. 281—308 (Editorial Hernando,
Madrid).
Benediktsson, H. (1959): The vowel system of Icelandic. A survey of its
history, IToríI 15, bls. 282—312.
— (1972), útg.: The First Grammatical Treatise (University of Iceland,
Reykjavík).
Bergsveinsson, S. (1949): Grundfragen der isl, Satzphonetik (Munksgaard,
Kopenhagen).