Hugur - 01.01.2016, Síða 86

86 Luce Irigaray
Hvíta hins rauða tekur ekkert. Hún gefur til jafns við það sem hún fær. Ljómandi,
án sjálfsnægju.
Ljómandi, við. Án einnar, án tveggja. Ég kunni aldrei að telja. Upp í þig. Við
værum tvær, í útreikningum þeirra. Tvær, í alvöru? Finnst þér það ekki hlægi-
legt? Skrítnar tvær atarna. Samt ekki ein. Alls ekki ein. Látum þá um hið eina.5
Forgangur, yfirráð og sjálfshyggja hins eina: líka sólarinnar. Og þessa undarlegu
skiptingu í pör þar sem annað er eftirmynd hins (eina). Aðeins eftirmynd. Að
fara á fund hins er þá að laðast að eigin hillingu. Spegill6 sem er (varla) lifandi.
Ískaldur/ísköld. Þögul(l). Það er trúrra. Lýjandi vinna tvöföldunar og eftiröpunar
sem við eyðum lífsorku okkar í. Helguð endurnýjun. Þess sama sem við höfum
öldum saman verið í: hin.
En hvernig á að segja það öðruvísi: ég elska þig? Ég elska þig, afskiptaleysan
mín? Þannig værum við að beygja okkur undir tungumál þeirra. Til að (út)nefna
okkur hafa þeir látið okkur eftir skortinn, gallana. Við áttum að vera – en það er
strax fullmikið sagt – afskiptaleysur.7 Afskiptaleysa, vertu stillt. Ef þú hreyfir þig
þá raskar þú skipan þeirra. Þú varpar öllu um koll. Þú rýfur hringinn sem venjur
þeirra mynda, hringrás viðskipta þeirra, þekkingar þeirra og þrár. Heims þeirra.
Afskiptaleysa, þú mátt ekki hreyfa þig eða láta neitt hreyfa við þér nema þeir kalli
á þig. Ef þeir segja: „komdu“, þá máttu stíga fram. Með herkjum. Og lagar þig að
þörf þeirra fyrir viðveru eða fjarveru eftirmyndar þeirra. Eitt skref, eða tvö. Annað
ekki. Engan eldmóð, engan fyrirgang. Annars brýturðu allt. Spegilinn. Jörð þeirra,
móður þeirra. Þitt líf? Þú verður að þykjast: þiggja það af þeim. Lítið afskiptalaust
ílát, undirorpið þrýstingnum frá þeim.
Þannig værum við afskiptaleysur. Finnst þér það ekki hlægilegt? Í það minnsta
hér, einmitt núna? Við, afskiptaleysur? (Ef þú ert alltaf að springa úr hlátri, hvar
sem er, fáum við aldrei talað hver við aðra. Við verðum þá áfram beittar valdi í
orðum þeirra. Eignum okkur aftur, þess í stað, munn okkar og reynum að tala.)
Ekki ólíkar, satt er það. Samt … væri það of einfalt. Og þetta „ekki“ mundi að-
greina okkur enn sem fyrr til þess eins að mæla okkur. Þannig aðgreindar er ekk-
ert við. Svipaðar? Ef til vill. Það er dálítið abstrakt. Ég skil það ekkert of vel:
svipaðar. En þú? Með tilliti til hvers? Á hvaða mælikvarða? Hver á að skera úr um
það? Ég snerti þig, það er kappnóg til að fullvissa mig um að þú ert líkami minn.
Ég elska þig: varir okkar tvær geta ekki skilist að og látið frá sér eitt orð. Eitt
stakt orð sem segði þig, eða mig. Eða: jafnar. Sú sem elskar, sú sem er elskuð. Þær
segja – opnar eða lokaðar, án þess að önnur útiloki nokkurn tímann hina – að þær
5 „Hið eina“ líkt og „einsleiki“ skírskotar til karllægs viðmiðs sem felur í sér algildi og grefur undan
kynjamismun. – Þýð.
6 Irigaray heldur því fram að karl noti konu eins og spegil, en í honum leitar hann sjálfsaðdáunar
á eigin ímynd. „Speglun“ hennar mundi leyfa aðra gerð af spegilmynd, lagaða að kvenleikanum
(sjá Irigaray, Speculum, de l ’autre femme [Paris: Editions de Minuit, 1974 ], s. 165–182).
7 Hugtakið „afskiptaleysa“ (e. indifferent, fr. indifférente) vísar til þess hvernig kynjamismuninum
hefur verið eytt í vestrænni orðræðu í því skyni að styðja hið karllæga viðmið og ýta undir staðl-
aðar ímyndir kynjanna. – Þýð.
Hugur 2017-6.indd 86 8/8/2017 5:53:33 PM