Heilbrigt líf - 01.12.1941, Blaðsíða 70

öfuga átt, en mér er ljóst, að hún er engan veginn nægileg
til þess að reisa neinar fullyrðingar á hennar grundvelli
einum. Enginn einn læknir hér á landi hefir svo mikla
reynslu um þetta, að á henni verði byggt. Til þess þarf
víðari grundvöll. Er þá tæpast um annað að ræða en
skýrslur lækna fyrr og nú, þótt nota verði þær með aðgæzlu
og fara varlega í ályktunum. En um þessar skýrslur er
það segin saga, að þegar frá því fyrsta eru þar sífelldar
kvartanir um, að meltingarsjúkdómar fari í vöxt og matar-
æði um kennt, og að vísu þegar löngu fyrr en hveitis eða
sykurs væri neytt hér að nokkru ráði. Menn muna ef til
vill eftir umsögn um þetta úr læknisskýrslu frá 1836, er
ég tilfærði í grein, sem kom út í Morgunblaðinu 10. jan.
síðastl. Er það og sannast sagna, að margt var það í mat-
aræði þá og síðar á öldinni, sem líklegra var til að valda
meltingarkvillum, en jafnauðmelt fæða og hveiti og syk-
ur. — Gera má samanburð á því, sem læknar sögðu í byrj-
un þessarar aldar um tíðni þessara sjúkdóma og því, sem
um hana er sagt í síðustu Heilbrigðisskýrslu (1938), sem
út er komin. Hann er á þá leið, að af 15 héraðslæknum
1901, sem geta um, hverjir sjúkdómar séu tíðastir í hér-
uðum sínum, telja 7 læknar meltingarkvilla tíðasta eða
með þeim allra-tíðustu, en af 20 læknum, sem geta um
þetta sama 1938, telja aðeins 6 meltingarkvilla meðal tíð-
ustu sjúkdóma. Með öðrum orðum: 1901 eru meltingar-
kvillar meðal tíðustu sjúkdóma í 46,7% af héruðum þeirra
lækna, er geta um tíðni sjúkdóma, en 1938 ekki nema í
30%, o: þeim hefir fækkað um fullan þriðjung í hlutfalli
við aðra sjúkdóma, ef dæma má eftir þessum skýrslum.
Geta má þess, að á sama tíma hefir hveitisneyzla og syk-
urs meir en tvöfaldazt. Að vísu dettur mér ekki í hug, að
þetta sanni, að meltingarkvillar séu að þessu skapi fátíð-
ari nú en um síðustu aldamót, þaðan af síður að fækkun
þeirra stafi af aukinni neyzlu hveitis og sykurs, en í þeirri
174
Heilbrigt líf