Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2010, Page 25

25
Þessi grein fjallar um virðingu og frægð, um undrun, lærdóm og vísindi.1
Hún fjallar um samband valds og þekkingar eins og það birtist á 17. öld.
Kastljósið beinist að fyrsta stórvirka safnara norðurlanda: Ole Worm
prófessor í Kaupmannahöfn. Helstu heimildirnar sem hér er stuðst við eru
bréfasafn Worm og safnskrá þar sem hann gerir grein fyrir hinum fjöl-
breyttu munum í safni sínu.2 Safn Ole Worm, bréfaskipti hans og ævistarf
1 Þessi grein er að stofni til íslensk þýðing á grein sem ég skrifaði á ensku og birtist
fyrir sjö árum, „Bodies of Knowledge. Ole Worm & Collecting in Late Renais-
sance Scandinavia“, Ethnologia Europaea: Journal of European Ethnology, 33(1)/2003,
bls. 5–20.
Ég vil koma á framfæri sérstökum þökkum til vina minna, Jóns Þórs Péturssonar
þjóðfræðings og Henrys Alexanders Henryssonar heimspekings. Jón Þór þýddi
greinina í samvinnu við mig og benti mér á ýmislegt sem betur mátti fara. Henry
las yfir drög að greininni og gerði miklar og margvíslegar athugasemdir sem ég
hef reynt að taka tillit til, en ég þykist vita að greinin væri betri ef ég hefði farið að
öllum hans ráðum. Þá vil ég jafnframt þakka þjóðfræðingunum Roger Abrahams
og John Lindow, landfræðingnum Allan Pred, bókmenntafræðingnum Mark
Sand berg og sagnfræðingnum Dominik Collet, sem lásu enskt handrit þessarar
greinar yfir á ýmsum stigum og gerðu við það gagnlegar athugasemdir. nafnlausir
ritrýnar Ritsins fá einlægar þakkir fyrir gagnrýninn lestur og fjölmargar tillögur til
úrbóta. Ritstjórum þessa heftis, þeim Sigurjóni Baldri Hafsteinssyni og Helgu
Láru Þorsteinsdóttur, vil ég svo þakka fyrir óþrjótandi þolinmæði þeirra (sem ég
reyndi töluvert á), vandaða leiðsögn og góða samvinnu. Vart þarf að taka fram að
þrátt fyrir aðstoð alls þessa fólks á ég gallana á greininni alveg skuldlaust.
2 Ole Worm, Olai Wormii et ad eum doctorum virorum epistolæ, medici, anatomici, bot-
anici, physici & historici argumenti: Rem vero literariam, linguasqve & antiquitates
Boreales potissimum illustrantes, 2. bindi, Kaupmannahöfn: [án útg.], 1751; Ole
Worm, Ole Worm’s correspondence with Icelanders, ritstj. Jakob Benediktsson, Kaup-
mannahöfn: Munksgaard, 1948; Ole Worm, Breve fra og til Ole Worm, ritstj. H.D
Schepelern og Holger Friis Johansen, 3. bindi, Kaupmannahöfn: Munksgaard,
Valdimar tr. Hafstein
Þekking, virðing, vald
Virtúósinn Ole Worm
og Museum Wormianum í Kaupmannahöfn
Ritið 1/2010, bls. 25–58