Skírnir

Árgangur

Skírnir - 01.01.1968, Blaðsíða 192

Skírnir - 01.01.1968, Blaðsíða 192
190 RITDÓMAR SKÍRNIR Ekki er vafi á því, að Márus á Valshamri er í tölu heilsteyptari bóka Guð- mundar Hagalíns. Fátt er hér of eða van. Þó hygg ég, að einhverjum finnist sumar persónanna helzt til málugar, og hið mikla hól sumra þeirra um hús- bóndann nálgast stundum fremur háð en lof. Einkennilegt virðist mér í bátn- um í ofviðrinu, hversu mikið mennirnir tala, og þeir heyra furðu vel. Væri ekki líklegra, að ólætin hafi verið slík, að engin orðaskil hafi getað heyrzt nema hrópað væri? Þó má vera, að mér skjátlist í því. Sagan er að mestu rit- uð í samtölum og beinni frásögn, en hugsanir persónanna lítt raktar. Virðist það allt af prýði gert. Márus á Valshamri ber því í hvívetna merki hins æfða sagnamanns — hún er t. a. m. sem heild öllu betur gerð en sjálf Kristrún í Hamravík. Að öðru leyti vil ég þó ekki skipa henni framar eða jafnfætis Kristrúnu, og ber ýmis- legt til þess. Kristrún er þannig persóna, svo vitur, mannleg og viðfelldin á allan hátt, að sá sem kynnist henni, þótt ekki sé nema í skáldsögu, tekur ást- fóstri við hana og gleymir henni aldrei upp frá því. Engin persóna í Márusi á Valshamri kemst í nánd við þetta. Þegar við sjáum hið merkilega gamalmenni, Kristrúnu, sitja róandi á rúmi sínu í henni Hamravíkurbaðstofu, þá skynjum við allt það farg lífsreynslu og miskunnarleysis útkjálkans, sem á herðum þess hvílir. Þaðan er sprottin hver hreyfing Kristrúnar, hvert hennar orð. Af þessu fær sagan sinn mikilúðlega svip, sem grefur um sig í hugskotinu og hverfur ekki þaðan. Márus á Valshamri nær ekki slíkum áhrifum. Söguna skortir jafnvel skugga, til að hún fái sterkan svip. Guðný húsfreyja bætir þó allmikið um, að þessu leyti, en sagan er samt öll meira eða minna björt. Missættið verður ekki neitt lífsvandamál. Það vekur til íhugunar um trúarskoðanir, en baráttan verð- ur hvorki svo hörð né tvísýn, að hún skilji eftir veruleg áhrif að öðru leyti. Og borið saman við Kristrúnu í Hamravík skortir persónumar lífsreynslu. í raun- inni leikur lífið við þetta fólk. Af því þarf engar áhyggjur að hafa, þó að les- andanum þyki að öðru leyti vænt um það og hafi gaman af að kynnast því. Enda mun höfundur ekki hafa ætlað Márusi á Valshamri neitt slíkt hlutverk sem Kristrúnu í Hamravík. Þetta á hvorki að vera harmleikur né örlagasaga alþýðunnar í landinu. Sagan á einungis að vera trúverðug mynd úr þjóðlífi fyrri daga, mynd af alþýðlegri trú, lífsspeki og manngildi, sem reyndist þjóð- mni mikilvægara en annað á örlagatímum og á erindi inn í nútímann. Og þá mynd hefur höfundi tekizt vel að gera. Eiríkur Hreinn Finnbogason
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212

x

Skírnir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.