Skírnir

Árgangur

Skírnir - 01.01.1968, Blaðsíða 195

Skírnir - 01.01.1968, Blaðsíða 195
SKÍRNIR RITDÓMAR 193 stundin, þegar afkomendurnir festa á filmu reisn þessara útslitnu ættarhöfð- ingja: Nú á að taka mynd af íslenzka bóndanum, sem elskar sína jörð og landið. . . . Afi og amma á stalli og við í skrauthring undir fótum þeirra á tröppunum. Amma riðar. Henni glýjar fyrir augu. Jórunn og Sveins- ína leggjast á hnén, ósýnilegar að baki hennar. Þær styðja fjórum sterkum handleggjastoðum að haki hennar og rassi. Glampi. Amma er látin leggja sig. (Bls. 91). Heimur þessarar sögu, séður augum drengs í sveit hjá afa sínum, er gildi rúinn; sérhver persóna sögunnar verður meira og minna fáránleg í ljósi nak- innar, hlífðarlausrar frásagnarinnar. Tíunda atriði, Dauði brjálaða mannsins; ungur maður að skrifa skáldsögu bíður eftir dauða manns, sem smám saman hefur hætt að nenna að lifa. Eng- inn veit, hvað að manninum gengur: Við töldum öruggt, að maðurinn væri haldinn þrjózku. Læknarnir lömdu hann að utan með gúmhömrum, sveipuðu sænginni yfir hann og fyrirskipuðu, að láta hann sjálfan hafa fyrir að komast á klósett. Ætli skíturinn svæli hann ekki úr bólinu, sögðum við. En það fór á annan veg. 011 hreyfingarlöngun skrokksins virtist vera þrotin. Hann lá kyrr, safnaði saur og þvagi, og bólgnaði án þess klósett hvarflaði að honum. (Bls. 176). Smám saman hverfur lífslöngunin manninum, kraftar hans fjara út, og búizt er við dauða hans. Ungi maðurinn, sem segir söguna, er einkennilega heillað- ur af ástandi mannsins og óskar þess að mega horfa á hann deyja, þykist ör- uggur um að engin samúð mundi bærast í mér við andlátið. Eg gæti horft á það hlutlausum augum, æft mig, ef svo mætti kalla. (Bls. 178). Ástand og dauði brjálaða mannsins heilla hann á svipaðan hátt og ástand nær ósjálfbjarga taugasjúklinganna, eins og allir þeir, sem lifa á yztu nöf mannlegrar tilveru; hann er liugfanginn af aðlögunarhæfni mannsins, hæfni hans til að lifa við hina ýtrustu kvöl. Ungi maðurinn öðlast trú á manninum af hugsuninni um taugabilaða manninn: Og hann virtist aldrei sofa eða kannski svaf hann, deplandi augunum, vegna þess að maðurinn finnur ævinlega einhver ráð til að lifa við kvöl sína og kúgun. Þetta einkennilega fyrirbrigði getur lagað sig að öllu, jafnvel lifað á steini eða sætt sig við eina hugsun. (Bls. 180). En það sem bindur unga manninn við deyjandi manninn er óttinn við dauð- ann; hann er að skrifa skáldsögu og hugleiðir, um hvað hann eigi að skrifa, hvort hann eigi að skrifa um sjálfan sig og eigin ótta eða vera tímatákn, skrifa ádeilurit sem hæfir í mark. Togstreita verður milli hins einstaklings- bundna og samfélagslega, og einstaklingurinn verður sterkari, dauði brjálaða mannsins verðugra viðfangsefni en fjármálaspilling sérsjúklingsins. Eftir því sem lífið fjarar út í skrokk brjálaða mannsins verður hann rneira 13
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212

x

Skírnir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.