Skírnir

Árgangur

Skírnir - 01.01.1968, Blaðsíða 11

Skírnir - 01.01.1968, Blaðsíða 11
SKÍRNIR ÁRTÍÐ JÓNS THORODDSEN 9 Þættir og sögubrot Jónasar Hallgrímssonar, Piltur og stúlka og Maður og kona, Heljarslóðarorrusta - þetta er eiginlega allt og sumt sem varðveitist af skáldsagnatagi frá öldinni sem leið. Þegar Verðandi kemur til og Verðandimenn er öldin raunverulega önnur þó ársetningin sé 19du aldar. Nánustu eftirkomendur Jóns Thor- oddsen, Jón Mýrdal, Páll Sigurðsson, hlutu að vísu nokkra hylli, sögur þeirra útbreiðslu, og þær eru reyndar gefnar út og lesnar enn í dag, jafnvel sögur Jóns Mýrdal sem aldrei voru prentaðar um hans daga, en Mannamunur og Aðalsteinn stóðu of augljóslega alltof langt að baki Pilti og stúlku og Manni og konu til að nokkrum kæmi til hugar að jafna þessum sögum saman. En minnsta kosti Aðalsteinn er að ýmsu leyti áhugavert verk á sínum stað í bók- menntasögunni. Hafi Jón Thoroddsen lesið Walter Scott eins og oft er sagt, og sjálfsagt með réttum rökum, kann Páll Sigurðsson að hafa lesið Dickens - en hvað skyldi Jón Mýrdal hafa lesið annað en Jón Thoroddsen? En hvað sem þeir lásu og lásu ekki, og það er eitt með öðrum áhugaverðum athugunarefnum fræðimanna um bók- menntir 19du aldar, byggja þessir þrír höfundar augljóslega hinn sama heim, heim sem er í föstum skorðum og með réttri skipan enda fer þar allt vel, og í verkum þeirra talar epískur sögumaður 19du aldar með sama sjálfgefna myndugleik. Munur þeirra er eink- um fólginn í því hve sögumaður Jóns er miklu skyggnari, skemmti- legri, skáldlegri - áhugaverðari og þar með myndugri sögumaður en þeirra hinna. Sögur Jóns eru engin snilldarverk að byggingu, rökvísi í söguþræði, sálarlífslýsingu engan veginn uppistaða listar hans, og það er alls ekki víst að Manni og konu hefði orðið það neinn ávinningur að höfundinum hefði enzt aldur til að ljúka sög- unni og tengj a þræði hennar saman í samfellt net. Það er raunar und- ir tízku og tíðaranda komið hvað áhugavert sé, og vel má það vera að fyrri lesendum Jóns Thoroddsen hafi þótt meira til koma kven- og ástalýsinga hans en okkur þykir nú, og sætt sig betur við óröklega atvikarás og yfirdrifnar tilviljanir sögunnar. Allt þetta verður þeim þá líka til málsbóta, Páli Sigurðssyni og Jóni Mýrdal. En þótt rómantíska Jóns Thoroddsen kunni að þykja indæl, eigi sér að minnsta kosti sögulegar forsendur og réttlæting, hefur hitt aldrei farið dult að áhugi höfundarins, sögumannsins í verki hans, beinist fyrst og fremst að hinu skoplegra fólki í sögunum, alvara
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212

x

Skírnir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.