Tímarit Máls og menningar - 01.11.2012, Page 31

B r a u t r y ð j a n d i n n H e l g i H ó s e a s s o n
TMM 2012 · 4 31
málflutning hans. Svör biskups og annarra presta við fyrirspurnum Helga
voru ávallt á þá leið að skírnin væri einkamál milli skírnarþegans og Guðs
og væri það undir skírnarþeganum sjálfum komið hvort hann vildi þiggja þá
náð Guðs í skírninni sem honum stæði ávallt til boða.7
Svo fór að Helgi lýsti því sjálfur yfir í fermingarguðsþjónustu í Dóm-
kirkjunni árið 1966 að hann „ónýtti“ skírnarsáttmálann þegar hann tók
sér þar stöðu fyrir framan kirkjugesti við altarisgöngu og hellti víninu með
oblátunni í poka sem merktur var með orðinu „SORP“. Hvorki ráðherrar
né aðrir embættismenn hins opinbera féllust hins vegar á að þessi ógilding
Helga á skírnarsáttmálanum yrði skráð sérstaklega í þjóðskrá þar sem nóg
væri að skrá hann utan trúfélaga og var öllum frekari kærum vísað frá. Hag-
stofustjóri bauðst þó til að líma yfirlýsingu frá Helga inn í þjóðskrána en það
féllst hann ekki á þar sem ógildingin kæmi frá sér en ekki frá ríkisvaldinu.8
Helgi skrifaði meira að segja Kristjáni Eldjárn, forseta Íslands, en fékk ekkert
svar. Árið 1969 brá Helgi á það ráð að mæta í útvarpsmessur og hleypa þeim
upp með upphrópunum og látum, helst framan við hljóðnemann þegar hann
komst í færi við hann. Þurfti brátt lögregluvörð til þess að hindra framgöngu
hans og var hann alloft handtekinn fyrir óspektir. Það var einnig um þetta
leyti sem hann hóf að taka sér mótmælastöðu með skilti á lofti fyrir framan
kirkjur. Árið 1972 réðst hann á göngu forseta Íslands, biskups, ráðherra og
þingmanna milli Dómkirkjunnar og Alþingis við setningu Alþingis með
því að sletta skyrefni á alla sem hann komst í tæri við, en síðar átti hann
tvisvar eftir að útata Stjórnarráðið, fyrst með tjöru árið 1974 og síðan aftur
með sterku ryðvarnarefni árið 1981, og brjóta rúður í Alþingishúsinu árið
1976. Auk þess var Helgi grunaður um að hafa árið 1982 brennt til grunna
gamla kirkju í Heydölum þar sem bróðir hans var sóknarprestur en því
hvorki játaði hann né neitaði og var aldrei ákærður. Sjálfur orðaði Helgi það
svo að yfirvöld hefðu ekki þorað að ákæra sig þar sem hann hefði þá notað
tækifærið til að koma að því baráttumáli sínu að ógilding hans á skírnarsátt-
málanum yrði skráð í þjóðskrá.
Mótmælastöður Helga voru hins vegar friðsamar. Árum saman stóð hann
við gatnamót Langholtsvegar og Holtavegar með mótmælaspjöld þar sem á
voru ritaðar yfirlýsingar á borð við „Hver skapaði sýkla?“ Dæmi eru um að
grunnskólabörn tækju sér þar stöðu með honum og greinir Fréttablaðið frá
einum slíkum nemanda árið 2008 sem hélt þar á lofti mótmælaskilti öðru
hverju meðan á samræmdu prófunum stóð. Í tilefni af því birtir blaðið að ósk
Helga ljóðið „Brennið þið kyrkjur“ þar sem skammirnar um kristindóminn
eru ekki sparaðar.9 Sjálfur getur Reynir Harðarson, formaður Vantrúar
2010–2012, þess í viðtali við DV að hann hafi á unglingsaldri fyrst séð Helga
þar sem hann stóð í Austurstræti í Reykjavík með skiltið „Brennið þið
kirkjur“ og hafi hann þá keypt af honum nokkur rit.10
Helgi var að ýmsu leyti einfari og hann safnaði aldrei í kringum sig hópi
fylgismanna sem hann gerði tilkall til að stjórna með einhverjum hætti. Ætt-