Bibliotheca Arnamagnæana - 01.10.1957, Blaðsíða 264
246
FORLÆGENES VARIERENDE GENSPEJLING
Vulgata som forlæg, vilde det også have været det naturligste, om han
havde tyet til denne tekst, da han skulde nyoversætte lakunen. Hvis der-
for oversættelsen fra 1550 virkelig skyldes C’s skriver, må man anse det
for sandsynligst, at han har overtaget vulgatapåvirkningerne fra sit for-
læg, en teori, der støttes af det forhold, at B og C, der er nært beslægtede
håndskrifter, i de fleste tilfælde er fælles om de vulgatapåvirkninger, som
ikke lindes i A.
Om lakunens udfyldning i M henvises til side 337-38.
Ecclesiasticus.
De mange forlæg, der kommer i betragtning ved Gissur Einarssons
oversættelse af Ecclesiasticus, forøger i høj grad mulighederne for senere
afskriveres mer eller mindre bevidste rettelser efter momentane forlæg.
Man er dog, fordi Gissurs egenhændige nedskrift(er) af oversættelsen ikke
længer eksisterer, i regelen ilde stedt, når man prøver at tage stilling til,
om særformer i det enkelte håndskrift kan skyldes en senere påvirkning
fra en bestemt kilde. I kapitlet Ecclesiasticustekstens forhold til de sekun-
dære kilder (side 212ff.) er opført en lang række eksempler, hvor oversættel-
sen stemmer overens med andre kilder end hovedforlæget 1541. Meget ofte
er håndskrifterne i sådanne tilfælde overensstemmende, men der kan dog
iagttages visse afvigelser, idet nogle af håndskrifterne undertiden har
former eller ordvalg, der stemmer overens med andre forlæg.
Der skal i det følgende opføres fundne eksempler på håndskrifternes
indbyrdes varierende afhængighed af de forskellige kilder:
Håndskrift A.
Overensstemmelser med Vulgata.
Undertiden er håndskrift A ene af håndskrifterne om at repræsentere
en vulgatapåvirkning, der ikke findes i de øvrige håndskrifter B, C og D.
I sådanne tilfælde bliver det naturligvis tvivlsomt, om påvirkningerne kan
føres tilbage til archetypos.
XV,4: A: fiar af munn hann styrkur verda suo (B: + ad, D: + sem, C: bortsm.) hann
kann staudugt (B: staudugur) at (D: ~) standa og mun sier (D: sig) at (BC: a) honum
(BCD: henni) hallda/ suo hann verde (D: verdur) ecki sneyptur
Vulg.: et firmabitur in illo, et non flectetur; Et continebit illum, et non confundetur;
1538: Per illam sic corroborabitur, ut stet firmus, et huic sustentanti abhærebit, ut non
pudefiat.