Bibliotheca Arnamagnæana - 01.10.1957, Blaðsíða 280
262
FORLÆGENES VARIERENDE GENSPEJLING
Den momentane afhængighed af Vulgata synes nogenlunde sikkert
påvist for håndskrifterne A, B og C’s vedkommende. IA er XXXVIII,29,
XXXIX, 11 og XL,9 (alle side 248), hvor BCD (og c) overalt stem-
mer overens med hovedforlæget 1541, ret sikre eksempler. I B er 10,30
og 17,5 (side 240), hvor AC stemmer overens med 1541, og 111,33 og
XIII,28 (side 251), hvor ACD stemmer overens med 1541, ret sikre eks-
empler. I C er 11,1 (side 241 f.) og XIX,17 (side 253), hvor henholdsvis
AB og ABD stemmer overens med 1541, ligeledes ret sikre eksempler,
mens for eks. 31,21 (side 242), hvor ordet sniofar kan være udeladt af
A’s skriver (lakune i B), næppe er noget sikkert eksempel.
Den momentane afhængighed af Justus Jonas’ tekst 1538 synes kun
nogenlunde sikkert at kunne sandsynliggøres for B’s vedkommende. Her
turde XI,33, XVIII,21, XVIII,24 og XXV,12 (side 251-52),hvor alle steder
ACD stemmer overens med 1541, være sikre eksempler. Desuden er det
muligt, at BD og fragmentet g repræsenterer indslag fra 1538 i citatet fra
XLIV,22 (side 257), hvor AC stemmer overens med 1541.
I nogle få tilfælde viser B (og andre håndskrifter) en stærkere afhæn-
gighed af hovedforlæget 1541 end A. Her er 24,18 (side 240 f.), hvor C har
lakune, et ret sikkert eksempel, og 111,30 og XXXIII,7 (begge side
259), hvor BCD begge steder har en ordlyd, der stemmer bedre overens
med 1541 end A, synes også at være sikre eksempler. I disse tre eksempler
repræsenterer B formentlig archetypos, idet teksten i A ikke her synes at
bero på noget af de potentielle forlæg og derfor må være undergået æn-
dringer ved afskrivningen.
Momentan afhængighed af Tidemands tekst foreligger måske i A i
to tilfælde: XXV,27 og XXXIII, 13 (side 250), hvor det imidlertid ikke
er udelukket, at lighederne skyldes sporadiske skrivertilføjelser.
Håndskrift C’s momentane påvirkning fra Chr. III’s danske bibel
(snarere end T.) kan ikke betvivles. Lakunen 20,24-30 (side 245) og cita-
terne XXIV,19 og XXXI,16-17 (side 254-55) er sikre eksempler på på-
virkning fra 1550 (eller T.), og de taler alle for, at de er blevet indført af
Gisli Jonsson, idet de alene findes i C.
Noget vanskeligere at bestemme er imidlertid den påvirkning, der
XXVI,14 (side 258f.) er konstateret i både C og D. Går teksten her til-
bage til archetypos, må påvirkningen stamme fra Tidemands tekst, men
beror den på en sen rettelse, må man anse Chr. III’s danske bibel som
momentan kilde. Er denne sidste eventualitet den rigtige, kan D her være
momentant afhængig af C.