Heilbrigt líf - 01.12.1941, Page 29

Fjöldamörg dýr, bæði með heitu og köldu blóði, sýkj-
ast af berklaveiki. Berklasýklar hinna mismunandi dýra-
tegunda eru nokkuð frábrugðnir hver öðrum. Venjulega
er greint á milli 4 mismunandi berklasýklategunda:
1) Mannaberkla-sýkillinn (typus humanus). Hann veld-
ur aðallega berklaveiki í mönnum, en getur líka sýkt
nautgripi.
2) Nautabei’kla-sýkillinn (typus bovinus). Hann finnst
langoftast í nautgripum, en getur líka sýkt svín og
geitur. Þessi tegund sýkla er ósjaldan orsök berkla-
veiki í mönnum. Smitast menn þá á þann hátt, að
þeir neyta mjólkur eða mjólkurafurða úr kúm með
berklabólgu í júgrunum. Valda sýklar þessir þá eink-
um eitlabólgu og útvortis berklum, sjaldan lungna-
berklum, þó að til þess séu líka dæmi. Með því að
rækta sýkilinn frá hinum sýktu vefjum, má oft greina
hverja tegundina frá annarrk Hefir á síðari árum
komið í ljós á þennan hátt, að í þeim löndum, þar sem
mikið er um nautaberkla, t. d. Englandi og Danmörku,
er sýking manna af völdum nautaberkla-sýkilsins
miklu algengari en talið var. Iíér á landi hefir slík
ræktun verið framkvæmd í allstórum stíl á undanförn-
um árum, og hefir ennþá eigi tekizt að rækta nauta-
berkla-sýkilinn svo að öruggt sé. Er því óhætt að
fullyrða, að þessi tegund berklaveiki muni vera mjög
sjaldgæf hér á landi, ef hún er þá til. Við berklaprófs-
rannsóknir í ýmsum héruðum landsins hafa dýra-
læknarnir að vísu fundið nokkra nautgripi, er já-
kvæðir hafa reynzt við slíkt próf, þ. e. hafa smitazt
af berklaveiki. En þá ber þess að gæta, að nautgripir
geta stundum sýkzt af mannaberklasýklum og verða
þá berklaveikir á þann hátt, t. d. þegar fjósamaður-
inn eða mjaltakonan er með smitandi berklaveiki.
Heilbrigt líf
133