Heilbrigt líf - 01.12.1941, Blaðsíða 40

gegn ákveðnum ytri áhrifum, og þessi hömluboð höfðu í
för með sér, að eigi vaknaði neitt andsvar, neitt tauga-
viðbragð af hálfu dýrsins. Hömluboðin héldu því niðri.
Ennfremur sýndu rannsóknirnar, að slík hömluboð gátu
breiðst út um allan stórheilann, en af því leiddi, að heil-
inn daufheyrðist við hvers konar boðum, er honum bárust,
og dýrið sofnaði.
Samkvæmt þessu ætti svefninn að vera virk heilastarf-
semi, fólgin í því, að allsherjar hömlur væru lagðar á við-
brigðni hans gegn ytri áhrifum. Þessar innri hömlur
verða til í heilanum sjálfum, sem verndarráðstöfun, er
hlífir honum við að þurfa að halda til haga og svara öll-
um skynhrifum, sem til hans berast.
Það er alkunnugt úr daglegu lífi, hversu athyglin
sljóvgast sm'átt og smátt, ef lengi er hlustað á tilbreyt-
ingarlausan lestur. Menn hætta að taka eftir. Heilastöðv-
arnar taka að daufheyrast. Innri hömlur hafa vaknað, og
þær geta jafnvel breiðst svo út, að maður sofni. Maður,
sem er að glíma við flókið viðfangsefni, er tekur hug hans
allan, heyrir ekki gang klukkunnar, skrjáfið í laufinu eða
þyt vindgolunnar. Það getur farið svo, að hann svari alls
ekki þótt á hann sé yrt. Sagt er, að hann sé annars hugar.
En samkvæmt kenningum Pavlovs mætti telja hann sof-
andi gagnvart öllu þessu. Maðurinn væri sofandi að nokkru
leyti. Ákveðnir frumuhópar í heilanum væru leystir frá
varðskyldu. Um væri að ræða staðbundinn svefn ákveð-
inna heilasvæða. En sjálfur svefninn væri fólginn í því,
að slíkar innri hömlur hefðu breiðst út um stórheilahvelin
og ýmsar lægri heilastöðvar jafnframt.
Samkvæmt þessu er enginn algerlega vakandi nokkurn
tíma. Einhver ögn er sofandi. Og þótt maðurinn sofi, er
einhver ögn af honum vakandi. Móðirin sefur, þótt bónd-
inn skeri hrúta við hlið hennar og haglið bylji á rúðunni.
144
Heilbrigt iíf