Heilbrigt líf - 01.12.1941, Qupperneq 76

ingar á útbreiðslumáta ýmsra farsótta og þess vegna betri
aðstöðu til þess að halda þeim í skefjum og verjast þeim.
Sýnir þetta ljóst, hve fánýtt það er að þykjast „sanna“
þetta eða hitt með því að einblína skilningslaust á tölur,
án þess að reyna að gera sér nokkra grein fyrir neinu,
sem hefir áhrif á sönnunargildi þeirra um það efni, sem
um er rætt.
Ungbarnadauðinn og bráðu farsóttirnar.
Flest af því, sem hér hefir verið talið á undan, um að-
búð fólks og mataræði nú og á fyrri öldum, og þótt ekki
sé farið lengra aftur í tímann en til 19. aldarinnar,
bendir á miklar líkur til þess, að heilsufar almennings
hljóti yfirleitt að vera stórum betra nú en þá var. En
tvennt er enn ótalið, er getur ruglað þessa reikninga og
aðeins hefir verið lauslega drepið á hér á undan. Það er
ungbarnadauðinn og bráðu farsóttirnar. Allir vita, að úr
því hvoru tveggja hefir stórum dregið það, sem af er þess-
ari öld. I fljótu bragði mætti svo virðast sem það væri
óræk sönnun um batnandi heilsufar og fækkun sjúkdóma,
og svo ætti það að vera í augum þeirra, sem temja sér að
fara með tölur hugsunarlaust, ef þeir væru nokkurn tíma
samkvæmir sjálfum sér. En í því felst ekki nema hálfur
sannleikur. Auk þeirra beinu áhrifa, sem hin öfuga ung-
barnameðferð og bráðu farsóttirnar höfðu á heilsufarið
og manndauðann og öllum liggja í augum uppi, voru þær
valdar að öðru, sem að vísu er ekki jafn augljóst, en þó
væntanlega skiljanlegt hverjum sæmilega skynsömum
manni, sem um það hugsar: Ungbarnameðferðin og bráðu
farsóttirnar völdu það hraustasta úr hverri lcynslóð til
lífs, en drápu fyrst og fremst allt veiklað og lasburða, því
að það stóðst sízt mátið. Það, sem eftir lifði og ekki beið
varanlegt heilsutjón, var nálega eingöngu það allrahraust-
asta, og mátti sumt heita ódrepandi, þrátt fyrir alla þá
180
Heilbrigt líf