Andvari - 01.01.1930, Qupperneq 11

Ardviri
Pátur Jónsson á Gautlöndum.
7
grímsdóttur frá Ljósavátni, bera af um þrek og gervileik.
Er frá þeim komin hin fjölmenna Reykjahlíðarætt.--------
-----Það var eitt sinn á landsmálafundi hér í sýslu,
að Pétur á Gautlöndum var í orðakasti spurður: »Mundi
þingmanninn einu gilda, hvort hann væri nefndur Sol-
veigarson eða ]ónsson?« Pétur svaraði að bragði og
bar tíginn svip: »Hvort tveggja hefði mér verið sómi«.
Þa5 var jafnt, að Pétur Jónsson gleymdi því aldrei
og brást því aldrei, að honum rann aðalsblóð í æðum.
Eirn systkina sinna hafði Pétur í uppvexti sínum
aldreí að heiman farið til dvalar. Hann var kvistur, sem
nærzt hafði alla tíð af sömu rót og móðurstofninn.
Hann vitnaði hér það, sem kunnugum öllum var að vísu
fullljóst, að góðir hæfileikar og miklir mannkostir Gaut-
landasystkina stóðu jafndjúpum rótum í móður- og
föðurætt.
Pétur Jónsson gekk í æsku að öllum daglegum störf-
um með hjúum á heimili foreldra sinna. En hann hafði
jafnframt aðgang að bókaforða föður síns, þegar tími
var til. Og Jón Sigurðsson átti stærra og fjölbreyttara
bókasafn en þá var títt um bændur. — Heimilið var þá
þegar auðkennt í héraði fyrir menningar- og höfðings-
brag. Auk þingmennsku hafði faðir hans ýmis opinber
störf með höndum og mikil afskipti almennra málefna.
Kynni Péturs af þeim störfum munu snemma hafa vakið
hjá honum skilning og áhuga á þeim efnum. — Að
Gautlöndum sóttu þá þeir gestir frekara en annarstaðar,
sem unglingum er hollusta og vakning að sjá og heyra.
Ekkí naut Pétur kennslu í æsku, nema einn mánaðar-
tíma. Og hann þótti þá ekki bráðgjör til náms. — En
það þótti snemma sýnt, að hann íhugaði vel, hvort heldur
verk það, er hann vann, eða efni bókar, sem hann las.
Vafalaust bætti það aðstöðu Péturs og glæddi áhuga