Jörð - 01.06.1948, Page 7

JORÐ
197
óyggjandi rökum, að Kommúnisminn í sinni rússnesku mynd
og undir forystu þeirra, sem ráða í Rússlandi, er böl- og hel-
stefna, engu síður en Nazisminn —, og ég tel nú ástæðu til að
kynna mönnum slíka vitnisburði.
Ir GREIN sinni um þá ákvörðun Sœnska akademisins, að
franski rithöfundurinn André Gide skyldi hljóta bók-
menntaverðlaun Nóbels árið 1947, sagði danski ritdómarinn
og sagnaskáldið Hans Kirk, að búast mætti við, að næst
yrðu verðlaunin veitt annaðhvort Arnulf Överland eða
Arthur Koestler. Grein þessa birti Kirk í Land og Folk —
Kaupmannahafnarblaði danskra Konimúnista, og í íslenzkri
þýðingu birtist greinin í aðalblaði íslenzkra Kommúnista,
enda er Hans Kirk álíka eindreginn Kommúnisti og til dæmis
Halldór Kiljan Laxness.
Það er engin tilviljun, að hinn heitsannfærði danski komrn-
únisti nefnir Överland og Koestler, þá er liann vill lengst jafna
niður á við. Þeir hafa báðir verið kommúnistar, þó að einungis
annar þeirra, Koestler, hafi verið flokksbundinn, og báðir hafa
þeir snúizt gegn stefnu Stalins og yfirleitt hinum rússneska
Kommúnisma. Báðir liafa þeir verið valdhöfunum á bak við
jdrntjaldið næsta óþarfir, Överland um öll Norðurlönd,
Koestler hvarvetna í hinum menntaða heimi, þar sem skoðana-
ft'elsi í'íkir. En báðir hikuðu þeir samt við að ráðast á ástandið
og viðhorfin í Rússlandi, þá er þeir þó voru búnir að sjá, í hvert
óefni þar var kornið og hve válegaþar stefndi. Astæðan til þess,
að Överland hikaði, kemur ljóslega fram í eftirfarandi orðum
hans:
„Eg hugsaði með mér: Það er bezt að þegja. Það er ekki vert,
að ég ljái Fasistunum vopn. . . .“
Og Ai'thur Koestler hékk í þeirri von í lengstu lög, hvað
sem öll skynsemi og hvað senr rök sögunnar sögðu, að hann
hefði þrátt fyrir allt rangt ifyrir sér, en Stalin rétt. En þar kom
hjá þeim báðum, skáldunum, að þeim skildist, að þögn væri
jafngildi samþykkis, jafngildi þess að ljá lyginni lið sitt. Og
Överland segif:
»Mér varð það ljóst, að það var ekki ég, sem lagði vopn í