Jörð - 01.06.1948, Page 122

312
JÖRÐ
um, sem þetta greinarkorn er við bundið. Höfundur hennar
er síra Friðrik Friðriksson. Sagan er í tveimur bindum, og er
aðeins annað þeirra komið út. Hún mun hafa verið skrifuð til
þess að lesa hana á fundum K. F. U. M. og höfundurinn ekki
hugsað sér að láta gefa hana út, enda rúm tuttugu ár, síðan hann
hóf að skrifa hana. Hann segir í formálanum, að hann geri
sér ekki um hana háar hugmyndir, en haldi sanrt, að hún verði
ef til vill unglingum til skemmtunar og að hún kunni að geta
or'ðið einhverjum að liði, og sé þá tilganginum náð. Ég hafði
lesið ævisögu síra Friðriks með mikilli athygli, og ég efaðist ekk-
ert um það, að þessi skáldsaga væri skilmerkileg og svo senr
enginn þvættingur, og ég þóttist þess fullviss, að ekki mundi
hún lrafa önnur áhrif en góð, þar senr hún þá liefði nokkur —
en nreðal annars liélt ég, að lrún nrundi því nriður ekki liafa
nein áhrif á nrig, þóttist svo sem ýmsu vanur. En ég taldi samt
skyldu mína að lesa hana. Og svo varð ég þá ærið undrandi.
Uppfylling þessarar skyldu varð nrér svo ljúf, að það lá við að
ég vanrækti aðrar skyldur. Og ef ég væri ekki fyrirfram trúlaus
á það, að nokkur von sé unr bata fyrir þá listlrneigðu sjúkl-
inga, senr hafa lagt svo nrikla rækt við apakattarnáttúru sína og
sjálfsblekkingarhæfni, að þeir rjúka upp og herma eftir livers-
konar skrípalæti og asnastrik erlendra listdútlara og telja sér
trú um, að þar með hafi þeir lröndlað slíkan töfrastaf, að með
honunr fái þeir slegið lífsins vatn hinnar æðstu listar af blá-
grýtislrnullungum sinnar uppblásnu andans flatneskju, þá
vildi ég ráðleggja þeinr að lesa þessa sögu síra Friðriks með at-
hygli, helzt í algeru einrúmi, því að þá ættu þeir þó sízt að
lreistast til að fóðra vanmáttarkennd sína á fíflalátum. Víst
mættu þeir taka þetta til athugunar, senr halda, að ekki þurfi
annað til þess að skapa ljóðræn listaverk en að hafna Ijóðstafa-
setningu og notkun hendinga, senr hvort tveggja hefur haft
nrikið gildi fyrir íslenzkan skáldskap og nrenningu, komið í veg
fyrir, að skáld og skáldhneigðir menn freistuðust til að sleppa
sér svo, að þeir færu að tala tungum — og orðið snar þáttur í
verndun íslenzkra menningarerfða. En við piltana á órólegu
deildinni, þá, sem halda, að andi listarinnar yfirskyggi þá, ef
þeir skrifa óbundið mál án allra lestrarnrerkja — og l jóð án þess