Jörð - 01.06.1948, Blaðsíða 146
336
JÖRÐ
dæma) um í Tímariti Máls og mennningar samtímis því, að
Iiann gerði sína fyrstu samfelldu tilraun að beita þeim stíl
sjálfur, löguðum eftir íslenzkum nútímaástæðum, í „íslands-
klukkunni". (Sbr. JÖRÐ 1945, 2.-3. hefti).
ÞESSI „heiðni stíll“ á, að skoðun H. K. L., djúpar rætur —
svosem um var rætt í fyrrnefndri grein minni um „íslands-
klukkuna“: Hann er skilgetinn ávöxtur „heiðinnar“ lífsskoð-
unar, en í „lögmáli“ hennar er „1. boðorðið": Þú skalt ekki
trúa á neinn guð, — sem hingaðtil hefur verið boðaður, — sízt
„jesúguðinn". — „2. boðorðið" mætti segja að væri: Þú skalt
ekki trúa á mun góðs og ills. — „3. boðorðið“: Þú skalt engu
að síður vera ástúðlegur við alla, enda elska lífið, náttúruna og
fegurðina. — „4. boðorð“: Gættu þess að njóta skýlausrar virð-
ingar sjálfs þín — kærðu þig hvergi, hvað aðrir halda um þig. —
„Boðorðin" eru auðvitað fleiri, þóað ekki verði hér rakin.
Á þessum vegum skapar H. K. L. í „Atómstöðinni“ svo ann-
arsvegar nijög raffíneraðar persónur, á borð við Arnas Arnæus,
þar sem eru þeir dr. Búi Árland, forstjóri, alþingismaður
m. m„ og „organistinn"; hinsvegar „heiðið“ sveitafólk, er
„trúir á“ liross, fornsögur o. þ. h. — þ. a. m. þul sögunnar,
tvítuga bóndadóttur „að norðan“, er kemur, furðuvel undir-
búin af sínu „lieiðna“ afdalauppeldi, í heim, sem lienni er
þó gersamlega ókunnur — enda sjálfsagt talsvert undarlegur í
augum flestra lesenda —, en það er Reykjavík representeruð
af nokkrum „týpum", sem Iiamingjan má vita, hvort eru
nokkuð týpískar.
Helztu „týpurnar" eru: Fyrrnefndur Búi Árland — hámennt-
aður, glæsilegur auðmaður og stjórnmálaskörungur — og hans
hálftryllta heimili (þar gerist fullur þriðjungur sögunnar), foi'-
sætisráðherrann mágur hans — spilltur og samvizkulaus —.
„Tvö hundruð þúsund naglbítar“ félagi þeirra — forskrúfað-
ur; að því er virðist einkum ætlað það hlutverk í flokkssvika-
myllu „auðvaldsins" að koma ýmist þessu eða hinu „ópíumi"
í tfólkið, til að leiða athyggli þess frá því, þegar verið er að
„stela landinu" eða öðrum réttmætum eignum þess frá því
„amrískir" landsréttindakaupmenn — „frjálsir menn, af þv>