Jörð - 01.06.1948, Qupperneq 158

348
JÖRÐ
mikið er víst, að á meðan H. K. L. eirir því að hans andlega bú
sé í þeirri óreiðu, sem „Atómstöðin“ ber vott um, þá er hin
gífurlega tækni hans að sínu leyti álíka holl lífinu — lífi þjóðar
hans lioll og heillavænleg — og atómorkutæknin er því mann-
kyni, sem svo hræðilega hefur látið undið höfuð leggjast, að
hafa sitt andlega líf á hreinu.
YMS einstök atriði eru í „Atómstöðinni", sem ástæða væri
(ogoft ánægja) aðminnast dálítið á í svona grein, en snerta
ekki aðalefni bókarinnar nægilega til þess, að vert sé þeirra
vegna að lengja langa grein í litlu tímariti. Aðeins skal þess
getið, að sem saga er þetta ekki meðal mestu verka H. K. L.,
þóað einstakir kaflar séu í „Atómstöðinni“ ágætir að skáld-
legu gildi.
Björn O. Björnsson:
„Félagi kona#í
eftir Kistmann Guðmundsson
EG HEF örk til uinráða, i þcssu lietti, tilað skrifa uin bækur, og ætlaði að'
minnast á licilan tug, en tvær verða þær er til kemur. Og þó verður Félagi
hona að láta sór nægja það rúm, sem „Atómstöðin" leyfir, — því hin síðarncfmta
getur ótvíræðara tilefni til mats á liöfundi og stefnu hans en hin fyrr-
nefnda. Til þcss vegna að nota hið litla rúm lil hlítar, er það ráð tekið að hafa
smáletur á greininni.
Fclagi kona er mjög nútímalegt bókarlieiti. Og sagan nútíma Reykjavíkur-
saga um sígild efni. í skáldsögu þessari reynir höf. að brjóta til mergjar leyndar-
dóm hjúskapar og varanlcgrar ástar. liókin ber það lika með sér, að höf. er um
margt reyndur maður — bæði hið ytra og hið innra.
Félagi kona er skemmtileg að lesa, einsog vant er um skáldsögur Kristmanns,
þóað lnin efnis vegna sé heldur tilbreytingalítil og efnið í sjálfu sér miður
skcmmtilegt: misheppnanir í hjónabandi og ástum, missir elskaðs barns úr heim-
ilinu, óreiða og slark af þessu sprottið, lífsleiði, er nær háinarki í örvinglunar-
áhlaupi, sem þó tekst að hrinda — en þar með líka, við bókarlok, að hefja
nýja sókn undir merki trúarinnar á lífið, ástina og hjónabandið. Það lyftir undn'
bókina, hvað hún ber það greinilega með sér að gerast í vorum eigin hópij
Rcykjavík á hinum nýliðnu dögum „ástandsins". Og þó aldrei nema sýnd se
öfgahlið á Reykjavíkurlífinu, að sínu leyli líkt og í „Atómstöðinni", er maður
ekki eins á nálum við lestur þessarar bókar um það, að verið sé að ljúga niann
fullan. Þetta er ósvikin „ástands“saga.
Ég heyri ýmsa segja, að fyrsti þriðjungur bókarinnar sé góður: sagan a£ hmgn-
un og slitum samvista söguhetjunnar, Eggerts bókavarðar, og Flóru, annarrai