Eimreiðin - 01.10.1923, Side 123

EIMREIÐIN
RITS]Á
379
lysir hann ýlarlega mörgum merkum íslendingum, sem þá voru í Khöfn.
Alt er það hispurslaust og hvergi dregin fjöður yfir neitt. Hitt er annað
mál, hvort allir verða á sama máli og G. um ýmsa þá menn, sem hann
lýsir í bók þessari. Er því ekki að neita, að margt er gálauslega sagt í
þeim lýsingum, og hefði gjarna mátt sleppa því. Samkennurum sínum við
lærða skólann hefir hann lýst heldur óvægilega flestum, einkum Birni M.
Olsen, en eftirtektarvert er það, að G. lofar mjög Halldór Kr. Friðriks-
son og kveður hann hafa verið hinn ágætasta mann og kennara. Kemur
lýsing G. á Halldóri allmög í bág við ummæli Þorv. Thoroddsens um
hann. Sýnir þetta, hve dómar um samtíðarmenn eru varasamir og mis-
jafnir eftir því hver dæmir.
G. segir svo sjálfur frá, að hann hafi verið með afbrigðum „excentrisk-
ur“, og mun það að vissu leyti rétt. Hann hefir verið einn þeirra manna,
sem vilja kanna alt, prófa alt. Fróðleiksfýsn hans hefir verið óseðjandi
og hann ekki vílað fyrir sér að fórna ýmsum lífsins gæðum til þess að
fá að vera frjáls og óháður í leit sinni eftir þekkingu og fegurð. Enda
hefði G. tæpast orðið það ágætis skáld sem hann varð, hefði hann sest
í feitt embætti þegar á unga aldri. — Auk þess sem bók þessi er hin
skemtilegasta aflesirar, eins og áður er sagt, er hún mikilsvert heimildar-
rit í íslenskri menningarsögu nítjándu aldar og veitir meðal annars margar
upplýsingar í sögu Reykjavíkurbæjar, enda mun G. hafa verið manna
fróðastur í sögu höfuðstaðarins, og hafði hann áður ritað um það efni
(sjá 6. árg. Eimreiðarinnar).
Ótal prentvillur, þó fáar háskalegar, hafa slæðst inn ! ritið, og illa
kann eg við að sjá sögnina að lána (bls. 42) notaða í merkingunni fá að
láni. Að vísu er þetta algeng sunnlenska í daglegu tali, en argasta dönsku-
sletta eigi að síður. — Annars er allur frágangur í besta lagi. Framan við
ritið er mynd af G. og konu hans, önnur af G. á skrifstofu sinni og sú
þriðja af Görðum á Álftanesi, enn fremur sýnishorn af rithönd G.. Þórð-
ur læknir Edilonsson í Hafnarfirði, tengdasonur skáldsins, hefir ritað eftir-
.mála að bókinni. Sv. S.
KVELDGLÆÐUR, sex sögur eftir Guðmund Friðjónsson. Reykjavík
1923. Bókav. Sig. Kristjánssonar. (Félagsprentsm..)
Sérkennilegur, athugull, kaldhæðinn, en þó hlýr, — en um fram alt
ramíslenskur, — þannig er Guðmundur Friðjónsson. Sögur hans eru best
fallnar til að Iesa við aringlæður að kvöldi erfiðs dags, til þess að rifja
.upp það, sem á daginn dreif og skoða það í nýju ljósi. Því sögur Guð-