Uppeldi og menntun - 01.07.2012, Blaðsíða 126

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 21(2) 2012126
trú leikSkÓlabarna Á eigin getU
Mynd. Greiningarlíkan um trú á eigin getu, byggt á Bandura og Horáková-Hoskovcová
Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 21(2) 2012126
trú leikskólabarna á eigin getU
Mynd. Greiningarlíkan um trú á eigin getu, byggt á Bandura og Horáková-Hoskovcová
áhrifaþættir:
reynsla
fyrirmyndir
Hvatning
líðan
gengur jákvætt til
verksins
sýnir viðleitni
til að sigrast
á erfiðleikum
Virðist hafa á
tilfinningunni
að ráða við verkið
býst við jákvæðri
útkomu eigin
framkvæmda
Greining 1: Ragnar
Hvernig má greina út frá fyrrgreindum viðmiðunum trú Ragnars (tveggja ára) á eigin
getu, í samverustund meðal 60 barna og 13 starfsmanna? Þrátt fyrir ungan aldur var
Ragnar einn af fáum sem kom með tillögu þegar kennarinn kallaði eftir því, eins og
greina má í þátttökuathugun (15. október 2004). Þegar allir voru sestir stóð Guðný
leikskólakennari upp og settist á mitt svið sem var í enda salarins, horfði yfir hópinn
og sagði: „Jæja, krakkar, hvað eigum við að gera?“ Ragnar, rúmlega tveggja ára, sat
hægra megin við Guðnýju, nokkuð nálægt henni, rétti upp hönd og sagði: „Ég vil
dansa.“ Þeir fullorðnu brostu. Guðný horfði á Ragnar, sem var alveg kominn upp að
henni, og sagði: „Já, þú segir það, þú vilt dansa.“ Leit svo upp horfði yfir salinn og
sagði: „Hvað segið þið hin?“ Lítil viðbrögð komu frá hópnum. Í kjölfarið lagði Guðný
til að hópurinn syngi saman; nokkru seinna þegar söngnum lauk spurði Guðný hóp-
inn: „Finnst ykkur þetta ekki gott? Finnið þið hvað allt verður rólegt?“ Þá sagðist
Ragnar vilja dansa, en Guðný lét ósk hans sem vind um eyru þjóta og spurði hópinn
hvort hann vildi syngja lagið „Sa ramm samm samm“ og börnin hrópuðu „Jaaá!“.
Í hvert sinn sem Ragnar varpaði fram tillögu sinni virtist hann búast við jákvæðri
svörun, þrátt fyrir fyrri höfnun leikskólakennarans. Hann sýndi viðleitni til að sigrast
á erfiðleikum með því að hætta ekki að varpa fram tillögu sinni um að dansa. Þó að
Ragnar hefði mætt erfiðleikum reyndi hann aftur og aftur þar til það loksins hentaði
leikskólakennaranum að leyfa hópnum að dansa. Þegar hópurinn hafði sungið tvö
lög, eitt barn sungið einsöng og tvö börn sýnt dansatriði ákvað Guðný loks að nú ætti
hópurinn að dansa. Þegar hópurinn hóf dansinn mátti sjá Ragnar innarlega í salnum,
þar sem hann brosti breitt í miðjum hóp elstu barnanna, dansaði og hoppaði, horfði
á börnin í kring og dillaði rassinum. Seinna, undir lok stundarinnar, var dansað á ný,
og um leið og fyrstu tónarnir hljómuðu þaut Ragnar þvert yfir salinn beint til elstu
barnanna og stansaði hjá ljóshærðri stelpu og þau fóru að dansa.
rei i : r
vernig á greina út frá fyrrgreindu við iðunu trú agnars (tveggja ára) á eigin
getu, í sa verustund eðal 60 barna og 13 starfs anna? Þrátt fyrir ungan aldur var
agnar einn af fáu se ko eð tillögu þegar kennarinn kallaði eftir því, eins og
greina á í þátttökuathugun (15. október 2004). Þegar allir voru sestir stóð uðný
leikskólakennari upp og settist á itt svið se var í enda salarins, horfði yfir hópinn
og sagði: „J ja, krakkar, hvað eigu við að gera?“ agnar, rú lega tveggja ára, sat
h gra egin við uðnýju, nokkuð nál gt henni, rétti upp hönd og sagði: „Ég vil
dansa.“ Þeir fullorðnu brostu. uðný horfði á agnar, se var alveg ko inn upp að
henni, og sagði: „Já, þú segir það, þú vilt dansa.“ Leit svo upp horfði yfir salinn og
sagði: „ vað segið þið hin?“ Lítil viðbrögð ko u frá hópnu . Í kjölfarið lagði uðný
til að hópurinn syngi sa an; nokkru seinna þegar söngnu lauk spurði uðný hóp-
inn: „Finnst ykkur þetta ekki gott? Finnið þið hvað allt verður rólegt?“ Þá sagðist
agnar vilja dansa, en uðný lét ósk hans se vind u eyru þjóta og spurði hópinn
hvort hann vildi syngja lagið „Sa ra sa sa “ og börnin hrópuðu „Jaaá!“.
Í hvert sinn se agnar varpaði fra tillögu sinni virtist hann búast við jákv ðri
svörun, þrátt fyrir fyrri höfnun leikskólakennarans. ann sýndi viðleitni til að sigrast
á erfiðleiku eð því að h tta ekki að varpa fra tillögu sinni u að dansa. Þó að
agnar hefði tt erfiðleiku reyndi hann aftur og aftur þar til það loksins hentaði
leikskólakennaranu að leyfa hópnu að dansa. Þegar hópurinn hafði sungið tvö
lög, eitt barn sungið einsöng og tvö börn sýnt dansatriði ákvað uðný loks að nú tti
hópurinn að dansa. Þegar hópurinn hóf dansinn átti sjá agnar innarlega í salnu ,
þar se hann brosti breitt í iðju hóp elstu barnanna, dansaði og hoppaði, horfði
á börnin í kring og dillaði rassinu . Seinna, undir lok stundarinnar, var dansað á ný,
og u leið og fyrstu tónarnir hljó uðu þaut agnar þvert yfir salinn beint til elstu
barnanna og stansaði hjá ljósh rðri stelpu og þau fóru að dansa.