Húnavaka - 01.05.1973, Page 98
96
HÚNAVAKA
Ein hinna fjölmörgu dcelustöðva, sem bcvgja vatni frá landi, sem liggur lágt.
aldan náði að brjóta skörð í gegn um þennan varnargarð og mylja
undir sig lausari jarðvegsmyndanir fyrir innan. Þannig var Suður-
sjávarsvæðið áður þurrt land.
Allt fram á 13,—14. öld fær mannshöndin ekki rönd við reist og
landið rýrnar meir og meir, og flóð og tjón af þeirra völdum eru tíð.
A síðastliðnum þrem cildum snýst taflið við, aukin tækni og þá sér í
lagi tilkoma vindmylla gerir kleift að þurrka upp nokkur stöðuvötn
í Norður-Hollandi (þ. e. landsvæðunum sunnan við Suðursjó). Sá
árangur, ásamt enn meiri tæki, er kom í kjölfar iðnbyltingarinnar,
gaf draumnum um lokun Suðursjávar og endurheimt, byr undir
báða vængi. Suðursjór var á þeim tíma um 345.000 ha. Ungur verk-
fræðingur, C. Lely, vann á árunum milli 1880 og ’90, að áætlun um
þessa framkvæmd, svo og nýtingu þess vatnasvæðis (þ. e. Suður-
sjávar), sem yrði friðað fyrir ágangi haföldunnar. Arið 1891 er þessi
áætlun lögð fram, en auk þess gerð grein fyrir efnahags og félagsleg-
um áhrifum þessarar framkvæmdar. Svo framsýnn reyndist þessi
maður, að ennþá eru framkvæmdir að mestu í samræmi við upphaf-
legu áætlun hans.
En rúmlega 25 ár liðu, þar til framkvæmdir hófust, þá var Lely
vatnamálaráðherra. Það er svo loks 1932, að Suðursjávarstíflunni er