Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2010, Page 75

MEnninGARVÆÐinG ViÐSKiPTALÍFSinS
75
laginu en Bourdieu beindi sjónum sérstaklega að hlutverki listgreina í við-
haldi valda kynslóð fram af kynslóð innan sömu stétta.52 Wu hefur heim-
fært kenningar Bourdieus upp á stórfyrirtæki og stjórnendur þeirra en ein
helsta forsenda rannsókna hennar er að stórfyrirtæki og einkaaðilar geti
nýtt sér menningu og listir sem gjaldmiðil sem hefur í senn efnislegt og
táknrænt verðgildi.53 Í rannsókn minni kemur fram að æðstu stjórnendur
Landsvirkjunar og Landsbankans stýrðu aðkomu fyrirtækjanna að menn-
ingar- og listastarfsemi líkt og tíðkast meðal stjórnenda stórfyrirtækja
erlendis. Í fjölmiðlum er gjarnan litið á þessa „elítu innan elítunnar“, sem
Wu54 kýs að kalla svo, sem ástríðufulla listunnendur. Wu telur hins vegar
að aðkoma þeirra að menningarlífinu sé vart tilfallandi heldur sé hún
grundvöllur þeirrar félagslegu aðgreiningar sem forréttindastaða þeirra
byggir á.55
Þegar líða tók á tímabilið sem rannsóknin tekur til má halda því fram
að forsvarsmenn stórfyrirtækjanna hafi nánast litið á opinberar menning-
arstofnanir sem eign sína, eða að minnsta kosti umgengist þær sem slíkar.
Þjóðin fylgdist t.a.m. grannt með undirbúningi brúðkaups Jóns Ásgeirs
Jóhannssonar, stjórnarformanns Baugs og ingibjargar Pálmadóttur fjár-
festis, í fjölmiðlum en veislan var haldin í Listasafni Reykjavíkur. Safnið
var lokað á meðan undirbúningur fyrir veisluna stóð yfir og reist viðbygg-
ing við safnið af því tilefni. Bílastæðum norðan við Listasafnið var jafn-
framt lokað vegna brúðkaupsins í tvær vikur.56
Samstarf einkaaðila og menningarstofnana tók á sig ýmsar nýstárlegar
myndir á árunum 2002–2008 og frétt sem birtist í vefmiðlinum Orðið á
götunni 8. febrúar 2009 um 45 ára brúðkaupsafmælisveislu Björgólfs Guð-
mundssonar og Þóru Hallgrímsson sem haldin var á stóra sviði Þjóð-
leikhússins rétt fyrir bankahrunið haustið 2008 hljómaði sem flökkusaga:
Í tilefni af tímamótunum gengust börn þeirra [Þóru Hallgrímsson
og Bjórgólfs Guðmundssonar], Bentína og Björgólfur Thor,
fyrir því að sett var á svið leikrit um ævi þeirra hjóna á stóra
sviðinu. Textann munu þau sjálf hafa samið. Edda Heiðrún
52 Chin-tao Wu, Privatizing Culture: Corporate Art Intervention Since the 1980s,
London & new York: Verso, 2002, bls. 7.
53 Sama rit, bls. 6.
54 Sama rit, bls. 7.
55 Sama rit, bls. 126.
56 „Stæðin leigð á tæp 400 þúsund“, Fréttablaðið, 13. nóvember 2007. Vefslóð: http://
epaper.visir.is/media/200711130000/pdf_online/1_8.pdf. Sótt 25. júní 2009.