Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2010, Side 163

163
Jón Axel Harðarson
Athugasemd við grein Höskulds
Þráinssonar
Síðastliðið haust birti Höskuldur Þráinsson grein um málfræði Chomskys
í þessu tímariti (Ritið 2/2009, bls. 7–31). Á einum stað í greininni (bls. 10)
lýsir hann þeirri aðferð generatívista að bera það undir málnotendur hvort
ákveðnar setningargerðir koma fyrir í máli þeirra. Segir hann þetta „við-
urkennd[a] aðferð meðal setningafræðinga síðan Chomsky gerði byltingu
sína, þ.e. eftir að málkunnáttufræðin [generatív málfræði; innskot mitt]
varð til“. Við þetta bætir hann að augljóst sé „að allir sem kunna eitthvert
tungumál hafa tilfinningu fyrir því hvort tiltekin setning er eðlileg í því
máli eða ekki. Annars gætu þeir ekki leiðrétt börn og útlendinga og í raun
hvorki notað málið né skilið“. Þessari klausu fylgir svo eftirfarandi texti í
neðanmálsgrein (nmgr. 12, bls. 10–11):
Þótt þetta virðist liggja algjörlega í augum uppi eru þó til mál-
fræðingar sem virðast telja að það sé einhvers konar misskiln-
ingur að venjulegir málnotendur hafi máltilfinningu: „Að þeirra
mati [þ.e. málkunnáttufræðinga] er málnotandinn sjálfur dóm-
bær um það, hvort setningar sem hann notar eru rétt myndaðar
eða ekki“ (Jón Axel Harðarson, „Íslenskt mál,“ Morgunblaðið 17.
maí, 2008). Þetta getur nú varla verið sérskoðun málkunnáttu-
fræðinga, eins og Jón Axel lætur í veðri vaka, enda væri það verri
sagan ef Íslendingar t.d. gerðu sér enga grein fyrir því hvaða mál
þeir eru að tala [sic] þegar þeir segja eitthvað eða áttuðu sig ekki
á því hvort það sem þeir heyra er íslenska eða eitthvert annað
mál. En það gera menn auðvitað af því að þeir kunna móðurmál
sitt og hafa tilfinningu fyrir því.