Skírnir

Árgangur

Skírnir - 01.01.1968, Síða 163

Skírnir - 01.01.1968, Síða 163
SKÍRNIR MINNINGAR STEFANS JÓHANNS 161 Óþarflega mikil hvatvísi finnst mér raunar koma fram á einum stað í frá- sögninni af aðdragandanum að stofnun Atlantshafsbandalagsins í garð manna, sem voru á annarri skoðun en Stefán um aðild Islands. Hann segir, að komm- únistar hafi byrjað heiftarlegan áróður gegn aðild að slíku bandalagi, þegar er hugmyndin um það kom fram. Síðan segir: „En þeim fylgdu brátt ýmsir aðrir, einkum menntamenn, sem oft þykjast vita betur en allir aðrir og telja sig kall- aða til þess að bjarga þjóð sinni, þegar misvitrir eða fláráðir stjórnmálamenn séu að leiða hana afvega. Var því auðsætt, að kommúnistar myndu fá nokkra samfylgd í þessu máli, jafnvel einstakra manna innan stjórnarflokkanna, er nú töldu vera tækifæri til þess að láta ljós sitt skína“. (II, bls. 51). Ég hélt, að það væri eðlileg afleiðing málfrelsis, að menn létu í ljós skoðanir sínar, hvort sem þeir teldust menntamenn eða ekki og því ástæðulaust fyrir lýðræðissinna að amast við slíku með því að gera þeim, er það nota sér, upp annarleg sjónarmið. Að sjálfsögðu geta menn talið sig hafa ýmislegt til mála að leggja án þess að álíta sig betur vitandi en alla aðra. En ummæli sem þessi teljast þó til algerra undantekninga í bókinni. Vina og samherja getur Stefán af mikilli hlýju og fer hvergi dult með, hversu þakksamlega hann metur stuðning þeirra. Verða lýsingar hans fyrir þær sakir ekki alls kostar sannfærandi. Þannig er Jóni Baldvinssyni svo lýst, að hvergi er á blettur eða hrukka. Þó segir frá margvíslegu andófi, sem hann hefur átt við að etja í flokknum, sbr. t. d. I, bls. 123, 126 og 145 o. áfr. Ekki er að efa, að Jón Baldvinsson hefur verið mjög mikilhæfur maður, en gallalaus hefur hann ekki verið fremur en aðrir dauðlegir menn, og því virð- ist sem fullkomin ástæða hafi verið til að íhuga, hvort hann kunni sjálfur að eiga einhverja sök á andófinu, en ekkert víkur Stefán að slíku. Ólafur Friðriksson segir aðspurður um það, hvemig farið hafi á með honum og Jóni Baldvinssyni: „Vel. Jón Baldvinsson var almennilegur maður, en hon- um hætti til að vera á móti því, sem nýtt var“. (Haraldur Jóhannsson, Klukk- an var eitt. Viðtöl við Ólaf Friðriksson, Rvk. 1964, bls. 65). Andstæðingar Jóns Baldvinssonar hafa eftir þessu að dæma fundið honum til foráttu helzt til mikla íhaldssemi, og er þá að einhverju leyti fundin eðlileg skýring á andstöð- unni gegn honum. 12. Bók Stefáns er ljóst rituð og skilmerkilega, frásögn hans er lipur, lifandi og málfar undantekningarlítið gott. Það finn ég bókinni helzt til foráttu, að ýmsum atriðum eru ekki gerð þau skil, sem æskilegt hefði verið og hafa hér að framan verið nefnd ýmis dæmi þess. Teldi ég vel farið, ef höfundur ritaði ítarlegar um þessi efni síðari kyn- slóðum til fróðleiks, hvort sem það yrði birt fyrr eða síðar. Þá virðist mér efn- ið sums staðar varla tekið nægilega föstum tökum, svo sem með vísan til heimilda. í minningabók Jóns Krabbe eru birt allmörg skjöl og frekar vísað 11
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200
Síða 201
Síða 202
Síða 203
Síða 204
Síða 205
Síða 206
Síða 207
Síða 208
Síða 209
Síða 210
Síða 211
Síða 212

x

Skírnir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.