Heilbrigt líf - 01.12.1941, Qupperneq 23

Daglegt brauS. í forustugrein sinni í Heilbrigt líf um að
bæta brauðin, setur próf. N. P. Dungal
markið hátt — sem sé að „baka brauðin þannig, að þau
verði hollari en þótt þau hefðu verið bökuð úr heilhveiti“.
Prófessorinn saknar einkum B-fjörvis í hveitinu, og ber
fram þá hugmynd að bæta það upp með því að nota undan-
rennu-duft í brauðin. Ennfremur leggur höf. til að bæta
kalki og járni í hveitið. Um kalk í heilhveiti kemst hann
svo að orði: ,,Við megum vel minnast þess, að næringar-
forði hveitikornsins er ætlaður ungri plöntu en ekki mann-
inum. Plantan þarf ekki fyrir neinum beinavexti að sjá
eins og maðurinn, enda er hlutfallið milli kalks og fosfórs
allt annað í hveiti heldur en æskilegt er fyrir dýralíkam-
ann“.
Prófessorinn skýrir frá, að þær 5 þús. smálesta af
hveiti, sem fluttar eru árlega til landsins, hafi í sér 20,000
milljónir hitaeiningar. En það orkumagn sé I/5 af því, sem
þjóðin þarfnast. Hér er um mikið næringargildi að ræða,
og má því ljóst vera, að vart munu áður hafa fram komið
mikilsverðari tillögur til bóta á mataræði landsmanna.
Tannpínan er Sgurjón Jónsson, sem er flestum læknum
gomui piaga. kunnari heilsufari fyrri tíma á landi hér,
tilfærir eftirfarandi frásögn um tann-
skemmdir í hinni rækilegu ritgerð sinni „Lífskjör og
heilsufar". Árið 1849 segir svo í skýrslu Gísla Hjálmars-
sonar f jórðungslæknis: „Kirtlaveik börn hafa einatt brunn-
ar tennur, þegar áður en þau fara að fella fyrstu tennur,
og seinna iðulega tannpínu; er sá sjúkdómur býsna tíður
í sumum byggðum í héraðinu, einkum meðal kvenna“.
En „héraðið“ var reyndar báðar Múlasýslur og Austur-
Skaftafellssýsla að auki. Það var yfirsókn, sem um mun-
aði. — Árið 1850 segir Jósef Skaftason, héraðslæknir
Húnvetninga og Skagfirðinga vestan Héraðsvatna: „Ég
Heicbrigt líf
127