Skírnir - 01.01.1870, Blaðsíða 12

12
INNGANGUR.
valdsmanna í Basel (í sumar). Hjer kom þaÖ berlega fram, hvaS
þessir menn einkum Jíta á, er þeir tala um jöfnuSinn, a5 þa8 er
eignarjetturinn, er á a8 takmarkast, efea hverfa í mörgum greinum,
a8 sameign, almenningseign, á a<5 koma í staSinn fyrir eign ein-
stakra manna. Einn af fundarmönnum, Tolain a8 nafni (frá
París), vildi lei8a fceim fyrir Sjónir, a8 frelsi hvers einstaks manns
yr8i ekki anna8 en eintómt nafni8 e8a hugarburSur, ef hann
vr8i sviptur eignarrjetti, en hann var8 me8 öllu borinn ofurli8i,
og eitt af því, er samþykkt var me8 drjúgum atkvæ8amun, var
þa8, a8 af taka erf8arjett. — Vjer höfum nú bent á, hversu mart
menn hafa me8 höndum á vorum tíinum, er einmitt er því heldur
falliS til a8 vekja óró í hug alþý8unnar, sem því öllu fylgja fögur
heit um hagshætur, betra rjettarfar og öll frí8indi — þó flest
af slíku nýsmí8i sje ekki anna8 en þa8, sem Danir kalla „kastala
í lausu lopti“. — Vjer skulum nú minnast á a8ra raannfundi,
er betur eru fallnir til þess a8 draga þjó8irnar saman til sam-
bands og samverknaSar í andlegum og likamlegum efnum, og til
samhuga vi81eitni a8 bæta úr því, er á brestur.
Menn hafa alsta8ar á seinni árum lagt sig mjög fram um
a8 bæta kjör og atvinnukag i8na8ar- og verkmannastjettarinnar.
Einkanlega hafa menn láti8 sjer annt um a8 koma þeim í fjelög
til sameiginlegrar aSstoBar og til sjúlfbjarga í öllum greinum.
Me8 þeim samtökum hefir þeim tekizt a8 koma upp sjóBum til
a8sto8ar í sjúkdómi e8a atvinnuþroti, til hýbýlabóta, skóla, bóka-
safna, og svo frv. Tilefni til þessa hefir þa8 me8fram or8i8,
a8 verkmenn á mörgum stö8um hafa optlega freista8, og freista
enn, a8 ney8a verkmeistara og atvinnuveitendur a8 bæta vinnu-
kostina og hækka kaupi8, en stundum láta þeir lei8ast af for-
tölum vanhygginna manna til óspekta og róstulegra tiltekta. A8
nokkru leyti hafa kenningar lý8valdsinanna og sósíalista, er bornar
hafa veri8 fram á fundum verkmanna, gert menn hvatari til slíkra
úrræ8a, en þetta hefir líka sýnt, a8 verkmenn þörfnu8ust eigi
mi8ur betri uppfræ8ingar en vildari atvinnukosta. þær tilraunir,
er ger8ar hafa veri8 til a8 bæta ástand verkmannastjettarinnar,
hafa ýmsir eptir ö8rum teki8, og mart af slíku hefir mátt sjá á
binum miklu verkna8arsýningum, er haldnar hafa veri8 í Lundúnum