Skírnir - 01.01.1870, Blaðsíða 106
106
FBJETTIR.
Sprfnn.
þa8 er og taliS víst, a8 klerkarnir á Spáni mundu flestir af alefli
mæla fram me8 prinsinum. Reyndar mætti helzt búast við, að
apturkoma ísabelluni&ja kynni a8 valda nýjum óeirSum á Spáni,
en þar eru flestir vanir vi8 vopnakli8inn, og Prim hefir herinn
sjer svo hollan, a8 honum mundi sí8st vaxa í augum a8 ey8a enn
nokkrum smáflokkunum. þa8 er í upphafi enna nýju ríkislaga,
a8 Spánarríki skuli vera konungsríki, en Prim hefir sagt á þing-
inu: „a8 konungi ver8um vjer oss a8 leita, unz vjer finnum hann“,
og anna8 veifiS: „konungurinn er f'undinn, en vjer segjum j?á til
hans, er oss þykir til þess timinn kominn“.
þegar vjer lukum í fyrra sögu vorri frá Spáni, sátu fulltrúar
þjó8arinnar yfir frumvarpinu til enna nýju ríkislaga. þeir voru
lijerumbil 70 a8 tölu, er mæltu fram me8 þjóBvaldsstjórn, og
böf8u í sínu liSi marga ágætustu málsnillinga, en me8al þeirra
Emilio Castelar, er öllum er talinn fremri og frægari a8 mælsku
og öllu atgerfi. Menn verSa a8 leita dæma bjá Forngrikkjum,
Rómverjum í fyrri daga e8a í þingsögu Englendinga, ef jafna
skyldi vi8 orSsnilld og rökleiSslu Castelars, og eigi þjó8veldi8
sigur í vændum á Spáni, þá hefir ekkert búi8 hann betur undir,
en sú ræ8a, er hann flutti, á8ur en atkvæ8in voru greidd um
stjómarformiS. Yjer höfum minnzt á hana í innganginum og
hermt þar lítiS eitt úr henni, og því er mi8ur, a8 vjer höfum
eigi rúm fyrir meira. Vjer skulum a8 eins minnast á, a3 Castelar
spáir því sjálfur í niSurlaginu, a8 þeir menn, er hjer hafi grei3t at-
kvæ8i móti konungsvaldinu, muni, er stundir lí8a fram, ver8a kallaSir
„túlkar ókomins tíma og stofnendur ens spænska
þjó3 veldis^1. Vita má og, a8 Castelar og hans liSar voru
') Hvafi sem kann aö raUast á Spáni, hetir Castelar talaö af trú og sann-
færingu, og vjer getum nú eigi að gert, að herma eigi nokkur orð
hans á einum stað, einmilt af þvi að þau eru uin trúartraust þeirra
manria, er brjútast „undan fargi” umlíðandi tiina og leita sjer hugg-
unar og hægindis í því, er þeir sjá að til halnaðar munni bera á
dkomnum öldurn. „Vitið þjer”, sagði bann”, hvað til þess korn, að
hinir gömlu spámenn — í allri fátækt sinni, fáfræði og auðmýkt —
gátu sagt fyrir óorðna hluti, aðra eins viðburði og eyðingu Ninive-
borgar, bruna Babýldnar, og komu Messiasar —, sem rættist allt
saman — Y Jjað kom af þvi, að glymurinn í enum þungu hlekkjum, er