Skírnir - 01.01.1870, Page 144

144
FRJETTIR.
Þýzkaland.
varnarsamningarnir hafa haft í för meS sjer, er alþýSu manna er
verst við, og sem einkanlega eru hafSar fyrir vopn á Prússa þar
sySra. Allt fyrir pa8 mun flesta óga viS J>ví, aS segjast úr varn-
arsambandinu — eSa ef par skyldi koma, a8 þjóSverjar hlytu enn
aS standa svo öndverSir sín á milli sem fyrir skömmu (1866).
Skírnir gat Jess í fyrra, aS páfinn hafSi boSiS biskupum
prótestanta á kirkjufundinn. Til aS svara boSshrjefinu áttu pró-
testantar (vígSir og óvígSir) fund me8 sjer í Worms1 í fyrra vor
(í lok maímánaSar), og voru frá 16—20 þúsundir manna saman
komnir. Sá hjet Sctí&nkel, er hjelt fundarræðuna, og tók hann þa8
einkanlega fram, a8 trúarfrelsiS væri aðal og undirstaða siöabót-
arinnar, og höfuSafrek hennar væri J>a8, er hún hefSi brotiS
sundur J)á hlekki, er kaþólskan heföi lagt á trú manna og allt
hib andlega líf. Prótestantar hefðu jafnt barizt fyrir máli hvorra-
tveggju, sínu og kápólskra manna, er þeir hefSu barizt fyrir trúar-
frelsinu. En eigi a8 síöur hjeldi kajpólskir klerkar áfram aS æsa
me8 öllu móti sína trúamauta til fjandskapar móti prótestöntum,
aS gera aSskilnaóinn meö hvorumtveggju sem mestan. BoS páfans
væri eigi á aSra lei8 a8 skilja, en a8 nú gætu prótestantar bjargaS
sjer úr syndaflóSinu upp í örk rómversku kirkjunnar, ef peir
vildu láta af villu sinni. Páfinn treysti á sundurleitni prótest-
anta, og víst litist hjer ýmsum ýmist um pa8, er til trúargrein-
anna kæmi, en eigi a8 sí8ur bæru Jieir þó helzt af í prifnaSar-
miklum framförum, hvort sem líti8 væri á trúarlíf, si8fer8i, þegn-
lega e8a fjelagslega skipun. í einu mundu Jpeir og í einu bæri
feim öllum a8 halda saman: í vörn og mótistö8u gegn kaþólsk-
unni, og sjerílagi gegn kenningum Jesúmanna. Hjer væri fangs
von af frekum úlfi, þar sem 9000 liSsmanna væri skipa8 undir
sama merki, en J>eir hef8u allir einn hug og einn vilja — og
me8an peim tækist a8 la8a menn í sinn flokkk á J>ýzkalandi,
yr8u prótestantar a8 vera vakandi á verSi fyrir fri8i og velfarnan
sín á me8al. — í andsvarabrjefinu mótmæltu menn allri forveSjan
og öllum yfirburSum klerkdómsins, allri andlegri kúgan og öllum
greinum páfabrjefsins frá 1864. Hjer er og har81ega teki8 á
*) Hjer kom Luther á „ríkisþingið” 17. okt. 1521 og varði kenningar sínar.