Skírnir - 01.01.1870, Page 184

184
FRJETTIK.
DanmörJv.
væri l>á eptir, sem yrSi a8 vera mál milli konungs og alþingis.
Væri máliS komiö svo í kring, þá mætti og ætla, a8 ofkergja
íslendinga færi a8 deyfast, og að hin litla og ötula þjó8 mundi
verja kappi sinu og kröptum til a8 efla gagn og velfarnan lands-
ins. þa8 hef8i a8 vísu veri8 rjett í alla sta8i, a8 vekja íslend-
inga af forræSisdraumum sinum, af „draumum um íslenzkt ríki“,
um samþykktaratkvæBi alþingis og um fjártillagiS frá Danmörku,
en hitt mundi vart heppilega rá8i8, er stjórnin hef8i strax fari8
me8 máli8 til alþingis eptir þær umræ8ur hjer á þinginu, er
íslendingum hefBi or8i8 svo bilt vi8. RáSlegra hef8i víst veri&
a8 láta kjörtímann renna á enda, og nota þa8 bil til undirbúnings,
a8 bæ8i alþingismennirnir og öll alþý8a á íslandi gæti átta8 sig
á málinu og ræ8t um þa8 kapplaust og me8 stillingu. Stjórnin
hef8i eflaust spillt málstaS sinum me8 því a8 bo8a nýjar kosn-
ingar til alþingis. þa8 kynni a8 vera lögleg a8fer8, en hann
yr8i þó a8 efast um a8 svo væri, og hitt lief8u allir mátt vita,
a8 hún me8 fljótfærni sinni og fyrirvaraleysi mundi búa sjer
ósigur í| málinu. Hi8 nýja þing hef8i líka veri8 tregara en
þingi8 á undan til samkomulags. Samt sem á8ur yr8i þa8 a8
virSa bæ8i vi8 rá8herrann og konungsfulltrúa, a8 þeir hefSu sýnt
alþingismönnum fram á alla afstöBu málsins, og a8 þeir yr8u
sjálfum sjer um a8 kenna, hva8 sem á eptir færi, og konungs-
fulltrúinn hef8i nógu opt láti8 þá vita, a8 máli8 mundi eigi
optar bori8 undir alþing e8a neitt anna8 þing á íslandi, ef nú
gengi ekki saman. Aform sitt hef8i eigi veri8, a8 sýna veilurnar
á málsme8fer8 alþingis, en hann ætti a8 eins vi8 stö8u íslands
í ríkinu, því um þetta a8almál hef8i hann búizt vi8 frumvarpi
af hálfu stjórnarinnar. — Dómsmálará8herrann svara8i, a8 stjórnin
hef8i ekki í rá8i a8 leggja máli8 fyrir ríkisþingi8, og var inntakiS
þetta í ræ3u hans: Islendingar væru enn þráheldnari nú en fyrri
á þeim kenningum um landsrjettindi sín, sem engin rök yr8u
fyrir íundin. þa3 yr3i því a3 koma hik á stjórnina, a3 koma
þeirri skipun á landsmál Islands, sem væri samkvæm landstjórn-
arlögum konungsríkisins. þar a8 auki hef8i þa8 sýnt sig í um-
ræSunum um fyrirkomulag landstjórnarinnar, svo ósparlega og
hyggjulíti8 sem til hef8i veriS teki8 um fjárneyzluna, hve lítil-