Skírnir - 01.01.1870, Blaðsíða 212

212
FRJETTIB.
Randarikin.
ViS uppgang Bandaríkjanna, viS framtaksemi manna og au8s-
afla, er engu til a8 líkja í öSrum löndum. Borgir og byggSir í
vesturlöndunum fjölga og aukast, aS kalla mætti, meS vikum og
dögum. þrátt fyrir allt manntjóniS í uppreistarófriSnum hefir
fólkstalan aukizt um 8 milljónir á tíu árunum siSustu, en nú er
hún talin öll um 40 milljónir. Tilsóknin frá NorSurálfu verSur
og meiri meS hverju ári, og í fyrra komu hjeSan 307,000 manna
til bólfestu. AuSur allrar þjóSarinnar er nú metinn á 27,443
mflljónir doflara (eSa hjerumbil 1300 danskra dala fyrir hvern
mann).' AuSæfin í Newyork (borginni og samnefndu ríki eSa
fylki) slaga hátt upp í fjármegin manna á Englandi og Wales,
og eru hjer aS eins rúmlega fjórar milljónir íbúa. SíSan 1860
hefir JjóSarauSurinn vaxiS um 91 fyrir hvert hundraS. Af J>essu
er hægt aS skilja, aS Ameríkumönnum verSi minna fyrir en öSrum,
þegar á kostnaSi þarf aS halda til mikilla fyrirtækja — en þau
eru líka óvíSa meiri eSa til jafns —, eSa, aS þeir hafa afgangs
frá öSrum ríkisþörfum 100 mifljónir dollara eSa meira, til aS
borga ríkisskuldir. Um útfærslu byggSanna á ónumdu landi,
segir í skýrslum stjórnarinnar, aS 60 þúsundir nýrra búgarSa
hafi bæzt viS áriS sem ieiS. En þaS land á stjórnin allt og selur
aSkomufólki eSa öSrum, er vilja reisa þar bústaSi. í fyrra seldi
hún nokkuS á 8du milljón ekra (ekra = 6000 ferhymingsfet). —
Járnvegir ná nú yfir 10,440 roílur (danskar)1, en nú eru hjerumbil
5000 mílur hai'Sar í takinu. Fyrir 40 árum síSan voru þeir ekki
meir en 9 mílur á lengd. — Frjettalínur Bandarikjanna ná yfir
rúmlega 50 þús. mílua (1848 aS eins yfir hjerumbil 2—3000 og
1858 yfir 9000). — í andlegum efnum er allt aS líku hófi, þegar
iitiS er á kappsmuni og tilkostnaS. Á uppfræSing alþýSunnar er
hvergi lagt svo mikiS kapp, eSa til hennar kostaS því fádæma fje,
sem til er variS í Bandaríkjunum. I hverri nýbýlisbyggS eSa
nýjum bæ er skólinn meSal þeirra húsanna, er fyrst eru reist,
og ekkeit skyldarframlag er sjálfsagSara en þaS, er allir gangast
undir til aS kosta skóla og leggja til þeirra svo mikiS fje, aS
]) VIA arslokin liölðu allar brautimar á Englandi, Skotlandi og lrlandi
náð 2,900 milna.