Skírnir - 01.01.1870, Blaðsíða 32
32
FRJETTIR.
En”!and.
Lowe og Gladstone, Fortescue og fl., er sög8u a8 ríkiö yrSi a5
hafa fullan rjett á, a8 láta fje kirkjunnar koma í góSar e?a betri
Jarfir, úr j>ví auSsætt væri, að kirkjan sjálf hefSi eigi haft J>ess
nein sannarleg not, en hefSi aS eins haldiS áfram órjettlæti og
ánauS gegn enum kaþólsku íbúum landsins. Yæri sú bót ráðin á
misferlum, sem lögin færu fram á, yr8i þa3 einmitt til aS tengja
sambandiS hetur milli írlands og Englands. Einnig var minnzt
á, hvernig kaþólskir menn hefSu haldið uppi trú sinni, siSum og
allri kirkjuþjónustu í mörg hundruS ára, og hefSu þeir þó mætt
aS eins ofsóknum, en engri styrkt af hálfu ríkisins. Allt þetta
tók John Bright (verzlunarráSherrann) fram í afburSar snjallri
í-æSu, hinni atkvæSamestu aS flestu leyti, er haldin var á þinginu
um þetta mál. Hann tók til máls eptir Northcote og rakti svo
alla íferS Tórýmanna í kirkjumáliS — hermdi ummæli þeirra
hæSi utanþings og innan, sýndi fram á, hvernig þau væri ósam-
stæS, ljet hvern reka sig á annan — Stanley, Northcote, Disraeli,
Mayo lávarS (sjá Skími í fyrra bls. 25), Hardy og fl. —; og
þaS er bágt aS segja, hvort betur á viS, aS kalla, aS hann hefSi
þá alla í einu höggi — eSur, aS hann ljeki sjer aS þeim, sem
hörn aS leikfangi, er þau hafa á ýms endaskiptin. Öll ræSa hans
var undarlegur samspuni af IjettyrSum og hnittyrSum, þar sem
hann kom viS veilurnar, og þungum alvörumælum, þar sem hann
vjek sjer aS aSali málsins. Hann vjek sjer fyrst aS Northcote, og
kvaS hann hafa gert svo HtiS úr málinu, sem hjer væri úr engum
vanda aS ráSa, en hann baS menn þó minnast þeirra orSa, er
fariS höfSu gætnum og stilltum manni (Stanley lávarSi) af Tórý-
flokkinum um munn, er hefSi kallaS ástandiS á írlandi hæSi „börmu-
legt og hættumikiS", en síSan hefSi sagt þetta: „vjer eigum
hjer vandasamt verkefni af höndum aS leysa, og spyrjum vjer um
úrræSin, hver er þá svo til andsvara, aS vjer verSum nokkuru
nær um?“ Honum hefSi sagt svo þungt hugur um þetta efni,
aS hann hefSi lokiS máli sínu meS þeim orSum: „írska máliS er
mesta vandamál, er vjer eigum nú um aS vera“. Bright baS
menn athuga, aS þetta hefSi veriS sagt í vinaveizlu, en eigi þar
sem þingþrá og kappmæli örfa menn til aS taka vel djúpt í
árinni, — „og því er mjer efs um“ sagSi hann „aS menn hafi,