Andvari - 01.01.1885, Blaðsíða 72
66
Odáðahraun.
fyllzt af hraimam, er komið hafa upp í dalnum sjálf-
um. Botninn á Öskju hallast austnr að opinu; þó er
hallinn ekki mikill, að eins 1° 26'. í suðausturhorni
Öskju eru eldgígir þeir, sem gusu 1875. Við þetta
mikla gos sökk allmikil landspilda þar í horninu við
gígina; eru barmar þessa jarðfalls þverhnýptir; þeim
megin, sem að Öskju snýr, 740 fcta háir, en þeim meg-
in, sem að fjöllunum voit, nærri helmingi hærri. í
hörmum jarðfallsins sjást hraunlögin, sem eru á hotni
dalsins, því þau hafa klofnað um þvert; kynlegt er að
sjá þar sumstaðar jökul- eða snjólög milli eldgamalla
hraunstrauma í hömrunum; þegar hraunin runnu fyrir
mörgum öldum, hafa þau runnið yfir snjóskafla og eigi
getað brætt þá til fulls og sjest nú snjórinn eins og
jarðlög í hömrunum, af því þau eru svo hátt yfir sjó,
að sólin aldrei fær brætt þau til muna. Þegar Watts
leit yfir Öskju, var botninn í jarðfallinu þurr, en þar
voru stórar sprungur og hverir; þegar Johnstrup kom
þar 1876 var dálítið vatn skolgrænt á lit á botni jarð-
fallsins, 4000 fet að þvermáli; nú fyllir vatn þetta allan
botn jarðfallsins og er ura 10000 fet á lengd; 1876
var hiti vatnsins 22° C.; nú að eins 14° C. A norð-
austurbarmi jarðfallsins er gígurinn, sem gaus vikrinum
yfir Austurland; gígur þessi er að utan mjög flatvaxinn,
myndaður úr þornaðri vikurleðju; er hann að ofan að
eins 40 fet yfir hraunsljettuna í Öskju, en miklu hærri
þeim megin, sem veit niður að jarðfallinu; opið er 300
fet að þvermáli og 150 fet á dýpt. Milli gígsins og
jarðfallsins hefir bergið klofnað af ótal sprungum og
myndar stalla niður að jarðfallinu; er allt þetta hulið
vikri, sundursoðnir sprungubarmarnir og allt bakað
saman. í botninum á vikurgígnum mikla er vellandi
hvít-blágræn leðja. Upp um gat suðaustan til í botn-
inum kemur digur gufusúla hvæsandi og organdi og
tvær minni norðar, auk þess koma fram roykir Iijer og
hvar um sprungur og göt í hliðunum. fegar Johnstrup