Andvari - 01.01.1885, Blaðsíða 211

Eudurskoðun stjórn arskrárinuar.
205
því, að skynja cöur skilja, að þetta fyrirkomulag liafi í
sjer fólgna löggjöf og stjórn hinna sjerstöku íslands mála
» ú t a f f y r i r s i g».
Mun eigi fleirum en mjer virðast þotta stjórnar-
fyrirkomulag íslands mála vera miklu áþekkara og sam-
boðnara kjarnanumí einkennilegri löggjöf (Autonomie),
og stjórn (Bestyrelse) sjerstaks hjeraðs eður landshluta,
heldur en sjálfstæðri (út af fyrir sig) lögbundinni stjórn-
arskipun sjerstaks lands og sjerstakrar þjóða r, með
tilliti til hennar eigin sjerstaklegu þjóðmálefna.
Svo mikið er og víst, að þessi skoðun gerir ýmsar
ákvarðanir í stjórnarskránni 5. jan. 1874, sem mönnuin
er og hefir verið svo starsýnt á, næsta skiljanlegar og
eðtilegar, svo sem t. a. m. takmörkunina á fjárvoiting-
arrjetti alþingis í 25. gr., á skipun rannsóknarnefnda í 22.
gr., að jeg ekki tali um, að ákvörðunin um eiðstaf kon-
ungs, um að hann sje áhyrgðarlaus, hoilagur og frið-
lielgur, er sleppt úr, og ætla jeg þó, að slíkar ákvarð-
anir, þó þær aldrei nema fljóti af hlutarins eðli, standi
í öllum stjórnarskipunarlögum þeirra þjóða eðalanda, sem
hafa lögbundna konungsstjórn.
Jeg ætla, að jeg þannig hafi sýnt fram á, að engu
minni hvöt og engu minni ástæður sjeu fyrir hendi til
að endurskoða stjórnarskrána 5. jan. 1874, samkvæmt
fyrirvara alþingis 1873, og þeirri heimild, sem hún gef-
ur í því efni í 61. gr., þegar rannsakað er efni hennar,
en þegar litið er til forms lrennar og sögulegs uppruna;
en að öðru leyti er það alls ekki tilgangur minn, að
taka fram hjer og gera grein fyrir þeim einstöku breyt-
ingum og viðaukum á stjórnarskránni, er jeg ætla nauð-
synlegar, því það yrði of langt mál.
En það er, að minni hyggju, cngum efa bundið, að
ekkert mál getur verið meir umvarðandi fyrir þjóð vora
og þing, en að gera sjer alveg sanna og Ijósa hugmynd
um, hvar nú sje komið ineð stjórnarskipun vora og stjórn-